کارگردان شور شیرین در گفتگو با طنین یاس:
ژانر دفاع مقدس، به بازنگری و ساماندهی نیاز دارد/شور شیرین قربانی زمان اکران شد
فیلم سینمایی " شور شیرین " روایت زندگی و گوشه ای از رشادت های شهید کاوه است که تلاش می کند مظلومیت مردم کردستان را به تصویر بکشد. " جواد اردکانی پیش از این فیلم سینمایی " به کبودی یاس" را در زمبنه سینمایی دفاع مقدس با مضمون زندگی شیهد برونسی کارگردانی کرده است.
« شور شیرین» را گر چه رئیس شورای صنفی نمایش، "غیر مردمی " خواند اما در جشنواره سی ام فجر با مخاطب ارتباط خوبی بر قرار کرد و توانست جایزه نگاه ملی را به خود اختصاص دهد. استقبال مخاطبان از این فیلم دفاع مقدسی ، فروش آنرا از مرز 130 میلیون تومان گذراند و این درحالی است که اکران فیلم سینمایی«شور شیرین»در شرایطی بود که در میان دعواها و بحث های اخیر وزارت ارشاد و حوزه هنری دچار مشکل شده و نتوانست در سینمای آزادی و سینماهای دیگر حوزه هنری اکران عمومی داشته باشد.
گفتگویی با «جواد اردکانی » در خصوص روند تولیدفیلم ، از استقبال مخاطب ، حمایت دولت از آثار ارزشی در زمان اکران ترتیب داده ایم که از نظر می گذرانید:
• برای نخستین سؤال بفرمایید که چرا سراغ شخصیت شهید کاوه رفتید؟
? شهید کاوه یکی از شهدای بزرگ استان خراسان است و ما خراسانی ها ارادت ویژه ای به ایشان داریم. طبیعی است که من به عنوان یک فیلمساز خراسانی، بسیار علاقمند بودم که در راستای معرفی بیشتر ایشان کاری بسازم. ضمن اینکه معرفی سرداران هشت سال دفاع مقدس در منطقه کردستان و به تصویر کشیدن وضعیت مردم مظلوم آن دیار در آن سال ها که تحت ستم مضاعف قرار داشتند از دیگر اهداف من بوده است.
به هر حال پرداختن به زندگی شهید کاوه به عنوان یکی از درخشان ترین چهره هایی که در کردستان جهاد کرده و نقش بسزایی در ایجاد امنیت و آرامش در آن منطقه داشت؛ می توانست مسیر رسیدن به این اهداف را تأمین کند.
• چه میزان توانستید در فیلم شور شیرین به شخصیت اصلی شهید کاوه نزدیک شوید؟
? ما سعی کردیم در این فیلم نامه به شخصیت شهید کاوه نزدیک بشویم؛ تصور می کنم با مقطعی که از زندگی این شهید روایت کردیم ، این امر مهم اتفاق افتاده باشد.
• در فیلم شور شیرین فاصله سال 61 تا شهادت شهید کاوه در سال 65 را نداریم. آیا در نظر داشتید که فیلمهای دیگری در باره مقاطع دیگر زندگی شهید بسازید یا برای یک بار همین فیلم را در باره کاوه ساختید؟
? مشکلی که در این نوع فیلمها وجود دارد و ما در فیلم به کبودی یاس هم با آن مواجه بودیم، این است که در زندگی این شخصیتها مقاطع مختلفی وجود دارند. مثلاً در مورد شهید کاوه، ما باید یک مقطع را انتخاب میکردیم و لذا مقطع ورود کاوه به کردستان را انتخاب کردیم، یعنی مقطعی که کاوه جوان، تازه دارد کاوه میشود. کاوه تازه بعد از سال 60 که ما او را در آنجا رها کردهایم، تیپ ویژه را تشکیل میدهد، درگیر عملیاتهای بزرگ و بعد درگیر جنگ با جبهه صدام میشود و در سال 65 هم به شهادت میرسد. کاوه در طی این چهار سال رشد عجیب و غریبی میکند و شاید به تعبیری اصلاً قابل مقایسه با کاوه جوان سال 60 نباشد.
اینها مستلزم آن است که ما سریال کار کنیم. من با آقای ضرغامی صحبت کرده و گفتهام که بهترین قالب برای نشان دادن این شخصیتها، سریال است. هم به دلیل وسعت فرصتی که هست و میشود مطالب بیشتری در مورد این شخصیتها گفت و هم به دلیل اینکه یک سریال 30- 40 قسمتی خیلی بهتر میتواند مخاطبش را جذب کند و حتی تبدیل به یک جریان بشود. اشاره کردم که آقای عیانفر قبلاً یک سریال 50 قسمتی در باره شهید کاوه نوشته بودند. الان سریال شهید شوشتری به شکل جدی مطرح است. به کبودی یاس را هم که ساخته بودیم، آقای بخشیزاده مدیر شبکه 2 خیلی ابراز علاقه کردند که بیایید و سریال برونسی را برای ما کار کنید که اینها در حد ابراز علاقه باقی ماند.
من واقعاً در ذهنم نبود که شور شیرین 2 و 3 را بسازم. فرصتی ایجاد شد و من هم ترسیدم که اگر از این فرصت استفاده نکنم، سال بعد همین فرصت هم پیش نیاید. ، بنابراین گفتیم در حدی که در توانم هست، شهید کاوه را معرفی مختصری کنم. آرزو میکنم دوستان دیگر و کسانی که تواناییهای بیشتری دارند، به میدان بیایند و فیلمهای سینمایی یا سریالهای دیگری در این موضوع کار شود.
• معمولا در آثاری که به شخصیت انسان های بزرگ پرداخته می شود؛ شاهد شعارزدگی هستیم ، شما چه تلاشی کردید برای اینکه فیلم به ورطه شعار زدگی گرفتار نشود؟
? کلماتی مثل شعارگونه، کلماتی نیستند که در نقد فیلم به عنوان یک سری ملاک ها و معیارهای عملی راجع به آنها صحبت کرد. باید ببینیم منظور از "شعار زدگی" چیست و اصلا "شعار" به چه معنا است که وارد آنها نشویم. به هر حال برای من مهم نبود که این اثر شعارگونه بشود یا نشود؛ چون به نظرم این یک دام است که ما را از بسیاری از واقعیت ها دور می کند. در مقطع دهه شصت، شعار جزئی از واقعیت اجتماعی جامعه ما بود به نوعی دیگر می توان گفت: شعار نه تنها چیز بدی نبود ؛بلکه جزئی از شخصیت های تأثیرگذار آن دوران محسوب می شد.
درساخت این فیلم ، سعی کردیم به واقعیت ها وفادار باشیم؛ اگر اتفاق خوبی هم در این عرصه افتاده باشد، محصول این وفاداری به واقعیت ها و رجوع به مستندات است که با توجه به آنها سعی کردیم حد المکان آنچه که بود و است را باز سازی کنیم
.
• آیا تعمد خاصی را لحاظ کردید که کمتر از بازیگران حرفه ای استفاده کنید؟
? در انتخاب بازیگران برخی از نقش ها تعمد داشته ایم. آن هم به دو دلیل ، یکی اینکه بین شخصیت اصلی و بازیگر شباهت وجود داشته باشد و دیگر اینکه خود بازیگر به آن نقش و ارزش های کسی که جای او بازی می کند؛ معتقد و پایبند باشد.
زیرا من نمی توانم بپذیرم کسی را برای ایفای نقش یک شهید انتخاب کنم که اصولا به موضوع شهید و شهادت اعتقاد چندانی ندارد یا فردی در فیلم من نماز بخواند که خودش اهل نماز نیست یا کسی را به عنوان بازیگر نقشی، انتخاب کنم که در برابر ظلم و ستم ایستادگی کرده است ،در حالیکه آن بازیگر در زندگی واقعیش برعکس این ارزش ها عمل می کند. تمام تلاش ما در فیلم "شور شیرین" و به" کبودی یاس" این بود که بازیگران را با لحاظ کردن این ملاک ها و معیارها انتخاب کنیم .
البته برای ما موضوع زبان و لهجه هم اهمیت فوق العاده ای داشت که این موضوع در انتخاب نقش مشهدی ها و کردها یک فاکتور تعیین کننده بود .
• با توجه به دو فیلم قبلی شما که روایت زندگی شهیدان برونسی و کاوه بود ، قصد دارید این روند را در ادامه مسیر فیلمسازی تان ادامه دهید؟
? من اصراری در ادامه این مسیر ندارم ؛ ولی اگر شرایط فراهم شود و بتوان کار خوب و مناسبی انجام داد ؛ قطعا استقبال می کنم . برای من این نوع کار به نسبت زمینه ها و گزینه های دیگر دارای اولویت بیشتری است. البته قرار بود امسال فیلم شهید" شوشتری" را کار کنیم . حدود یکسال هم درگیر تحقیق و نگارش آن کار بودیم؛ اما نهایتا بنا بر دلایلی از ادامه کار انصراف دادم .
ادامه مطلب...