انتظار در سروده های طاهره صفارزاده

زیستن در عصر انتظار، بی تابی های عاشقانه و عالمانه برای ظهور

قلمدون : گر بخواهیم در موضوع انتظار ، زیباترین و با محتواترین شعرها را پیدا کنیم، گنجینه ای بهتر از شعر انقلاب اسلامی نخواهیم یافت. منجی ای که شعر انقلاب منتظر ظهور اوست و آمدنش را نوید می دهد. او افزون بر مبارزه با ستمگران به مقصد گسترش رحمت الهی و برقراری عدالت خواهد آمد.

شاعر انقلابی – صفارزاده- وظیفه همه منتظران حضرت ولی عصر را در عصر انتظار، امر به معروف می داند که تنها راه نجات برای جامعه است. چنانچه در « پیشواز صلح» می خوانیم:

در عصر انتظار

و در مجلس تقریب

تکلیف تابناک

تنها صواب

یگانه خیر

امر به معروف است

برای جامعه ی ناجمع

برای مردم مغشوش

آواره

پرده کشیدن از حقایق مخدوش

عین صواب است

صواب امر به معروف است

ناهید زندی پژوه در مقاله خود پیرامون بررسی انتظار در اشعار طاهره صفارزاده  آورده است :

زنده یاد دکتر طاهره صفارزاده در اشعارش، ظهور منجی ای را به خواننده نوید می دهد که به امر خداوند در جان و فکر دوست و دشمن رخنه می کند و فتنه را به دام می اندازد.

آن بهترین اهل زمان

آن بهترین اهل زمین

به امر تابناک خداوند

در شهر جنگ زده

در جان دوست

در فکر دشمن

تصورف فرمود و فتنه

در دیار مرقد قدسی

به دام افتاد

تسلیم شد ( جلوه های جهانی؛ ص 64)

اعتقاد بر این است حضرت مهدی صاحب الزمان(عج) حتی در زمان غیبت هم هوای شیعیان اش را دارد. ولی ما چه؟

خواندن ادعیه و زیارت، رفتن به مشاهده مشرفه، شرکت در مجالس اهل بیت، خواندن دعاهای ندبه و توسل بهترین عمل برای منتظران، انتظار آمدن حضرت صاحب الزمان است. بر اساس این حدیث، انتظار حالت نیست، بلکه عمل است. بنابراین منتظران واقعی باید اهل عمل باشند و در زمان غیبت به خودسازی و امر به معمروف بپردازد.

شاعر انقلابی – صفارزاده- وظیفه همه منتظران حضرت ولی عصر را در عصر انتظار، امر به معروف می داند که تنها راه نجات برای جامعه است. چنانچه در « پیشواز صلح» می خوانیم:

در عصر انتظار

و در مجلس تقریب

تکلیف تابناک

تنها صواب

یگانه خیر

امر به معروف است

برای جامعه ی ناجمع

برای مردم مغشوش

آواره

پرده کشیدن از حقایق مخدوش

عین صواب است

صواب امر به معروف است

مرحومه صفارزاده یقین دارد که پیامبر رحمت(ص) از روزگار ما خبرهای بسیاری داشت که ظهور منجی موعود را به همه انسان های بیدار نوید می دهد. منجی ای که به اذن خداوند افق مبارزه اش همه مرزها را در هم می نوردد و کل هستی در دایره اهداف متعالی اش قرار می گیرد.

رسول رحمت از عصر فتنه

از عصبر ما خبرها داشت

که آ<دن عادل را

سردار امن و امان را

به ما خبر داده است زمین

در جمع منتظران ایستاده است.

.

.

.

از پایگاه کعبه

از مرز گسترش ارض    رو به کشور نیک ها   رو به قاره ی انسان ها

رو به هستی عدل

قدم بر می دارد    ( جلوه های جهانی ، ص 80ـ79)

زیستن در عصر انتظار، بی تابی های عاشقانه و عالمانه برای حضور، زیستن در خیمه گاه مهدی(عج) است. آن کس که دوست دارد از یاران قائم باشد، باید چشم به راه و منتظر، ورع بورزد و محاسن اخلاق را در خویش بپرورد، پس بکوشیم و صبورانه منتظر باشیم.

صفارزاده به دلیل مرام انقلابی و تأثیرپذیری از بن مایه های دینی و فرهنگی همواره با نگاهی متعهدانه به شعر نگریسته و بدین وسیله با اعتقاد به آن امام بزرگوار در پیشواز از صلح (ص 133) بی تابی های خود را برای ظهور چنین بیان می کند:

ای کاش

بیدار و دانش و دلاور باشیم

ولایق دلدادگی به معرفتت

ولایق مراوده با فطرت

ولایق دیدار اولیاء و صالحان

که طبق وعده ی حق می آیند

و سرزمین ها را           که غرق ظلم شده است

بدست می گیرد

به عدل و داد می آرایند

صفارزاده براین باور بود که رفتن به راه می پیوندد و ماندن به رکود. از این رو و معتقد است که انتظار واقعی با خمودگی و بی تحرکی مغایر است و باید مجهز و پویا باشیم.

باید مجهز و در حرکت باشیم

که انتظار

یعنی آماده باش

آماده باید باشیم و اهل عمل

باید رسیدهای نکوخواهی خوبی

گره گشایی را برای نثار

در پیشواز مقدم موعود             در دست داشته باشیم       ( پیشواز صلح ، ص 21-20)

از آنجایی که شعر سخن دل است ، در پیشواز صلح‌، به توصیف آخر الزمان می پردازد و اذعان می دارد که درهای خرد و دانش به روی بندگان گشوده می شود و به واسطه آن ، خرد به نفس اماره چیره می شود و شیطان در سراسر گیتی بی یار می ماند. چرا که ، خرد هدیه موعود است از سوی پروردگار یکتا.

در آخر الزمان

خدای قادر و دارا

گنچینه عظیم خرد را

به روی بندگان نیاز آلودش

یکسان و رایگان

گشوده می دارد

و در طلوع سلطه ی خرد ربانی

نفوس اماره از جنبش                    از تکاپو می افتند

شیطان به ناگهان      در سراسر گیتی بیکار می شود.

بی پیوند و بی یار

و دست های حیله گر و جهل پرورش

ناچار تسلیم می شوند

خرد

که هدیه ی موعود است               از سوی خالق یکتا

و مسلمان حقیقی را چنین توصیف می کند:

و شیعه حقیقی و حق خواه

هماره

در سراسر گیتی

در زیر ضرب و شتم شریران

به جستجوی کمال است

کمال جویی میدان فرصت است

میدان آزمایش شیعه در اتصال به خوبی

خلوص

خدعه زدایی

کمال جو می کوشد     ( پیشواز صلح :ص 100)

سروده های مرحومه صفارزاده نشان از روح لطیف وایمان و یقین به حضرت صاحب الزمان(عج) است. شعر انتظار یا به عبارتی شعر مهدوی ، از مهم ترین انواع شعر ولایی است که در حوزه شعر آیینی به حساب می آید.

شعر مهدوی از نظر موضوعی، قلمرو پهناوری دارد که مهم ترین این مقوله ، به جز موضوعات توصیفی و مناقبی عبارتند از:

-         معرفی مهدوی موعود به عنوان تنها مصلح جهانی

-         - به تصویر کشیدن ولایت تکوینی حضرت صاحب الامر

-         تبیین رسالت های جهانی حضرت موعود.

که زیر مجموعه های موضوعی آن به قرار زیر است:

1)مبارزه بی امان و فراگیر با بیداد و بیدادگران در عرصه جهانی

2)رویارویی تمام عیار با کفر جهانی و ایادی آن

3)برقراری نظام قسط و عدل واقعی در گستره جهانی

4)تحقق جهان شمولی فرهنگ نامی شیعی و احیای ارزش های دینی

5)برقراری حکومت جهانی اسلام و حاکمیت فرهنگ اسلامی در پهنه گیتی

6)معرفی دجالان عصر حاضر و مبارزه بنیادی با افکار شیطانی و شرک

7)ره آوردهای چشم گیر حکومت جهانی اسلام برای جامعه بشری و تبیین مقوله های مرتبط با ظهور امام زمان(عج) و پایان بخشیدن به ناکامی ها و بی سروسامانی های مردم جهان

طنین یاس - ناهید زندی پژوه

منابع :

سنگری ، محمدرضا ، چراغی در عصر انتظار . نشریه ایمان ، شماره 30، خرداد و تیر1390

سنگری، محمدرضا ، چراغی ، تکامل شعر انقلاب اسلامی ، نشریه شعر ، شماره 53، آذر 1386

مجاهدی ، محمدعلی ، قلمرو موضوعی شعر مهدوی ، نشریه امان ، شماره 30 ، خرداد و تیر 1390

مقدم نسب، سامره، رویکرد مذهبی اشعار طاهره صفارزاده ، نشریه سیمرغ ، شماره9، خرداد 1391

یکرنگی، عباس، ادبیات انقلاب در آکادمی ، نشریه شعر،شماره 53، آذر 1386