بهانه‌گیری، بدخلقی، نق زدن، پرخاشگری و حتی جیغ و داد کودکان که در بیشتر مواقع با گریه همراه است، گاهی والدین را برای رهایی از این وضعیت به انجام خواسته آنها وا می‌دارد، گیرکردن در شرایطی که کودک در یک رستوران یا یک فروشگاه شروع به بهانه‌گیری کرده و با بدخلقی خواسته‌های خود را به کرسی می‌نشاند، چندان وضعیت خوشایندی نیست و حتی والدین را در تربیت درست فرزندشان مأیوس می کند.

بنابر گفته روانشناسان، تقریبا هشتاد درصد کودکان در فاصله دو تا چهار سالگی بهانه گیر و بداخلاقی از خود نشان می‌دهند چرا که در این سنین کودک قدتر کلامی کافی برای ابراز خواسته‌ها و تمایلات خود ندارد و یا نمی‌داند که هیجانات خود را کجا و چگونه بروز دهد.

تجربه گریه کردن، جیغ و فریاد کشیدن، لجبازی کردن، پا بر زمین کوبیدن و رسیدن به خواسته به آنها این را آموزش می‌دهد که با گریه کردن می‌توانند به خواسته خود برسند! و حتی گزارش‌ها حاکی از این است که برخی از کودکان این رفتار خود را تا نوجوانی، جوانی و حتی بزرگسالی به عنوان روشی برای رسیدن به خواسته‌های خود برمی‌گزینند.

روش‌های سنتی تربیت کودک که بیشتر توسط پدر بزرگ و مادربزرگ‌ها سینه به سینه به والدین جوان انتقال می‌یابند این را می‌گوید که " کم خوابی"، " خوابزدگی"، " گرسنگی"، احساس غریبی کردن" و ... کودک زیر 5 سال را به بهانه گیری که عمدتا با گریه و بداخلاقی همراه است وا می‌دارد از این رو نخستین نسخه‌ای که آنها برای کودک بهانه‌گیر می‌پیچند " خواباندن" اوست.

اما روانشناسان معتقد هستند که کودکان عمدتا در سنین بین 2 تا 5 سالگی به دلیل اینکه نمی‌تواند به خوبی صحبت کند و قادر به بیان نارضایتی، خشم، خواسته خود نیستند از بهانه گیری به عنوان ابزاری برای رسیدن به هدف خود یا حتی جلب توجه والدین استفاده می‌کنند.

 به طور کلی می توان گفت که کودک در سه حالت ممکن است که بهانه گیری کند

1. هنگامی که چیزی به خواهد و نتواند آن را به دست بیاورد.
2. وقتی فهمیدن و یادگیری چیزی برایش خست و دشوار می شود.
3. زمانی که خوابش می آید و خسته است .

روانشناسان در این زمینه توصیه می‌کنند والدین به ویژه مادر که زمان بیشتری با فرزند خود می‌گذراند با فراهم کردن شرایطی که ذهن کودک از چیزی که می‌خواهد اما نمی‌تواند یا نمی‌شود آن را در اختیار داشته باشید به سمت و سوی دیگری از شروع بهانه ‌گیری او پیشگیری کند. همچنین والدین توقع زیادی در زمینه یادگیری کودک نداشته باشند و از او انتظار یادگیری چیزهایی که برایش سخت است را نداشته باشند و زمان بیشتری را برای آموزش کودک درنظر بگیرند.

مادران باید در نظر داشته باشند که حتما به خواب کودک مانند خوراک و پوشاک او اهمیت بدهند و زمان را برای خوابیدن کودک تنظیم کنند مخصوصا زمانیکه در مهمانی یا در جمع حضور دارند، زمان برگشت خود را با زمان خواب کودکشان هماهنگ سازند.

به طور متوسط یک کودک 12 ساله به 9 ساعت خواب و یک کودک 4 ساله به یازده و نیم ساعت خواب احتیاج دارد. لذا کودکی که شب‌ها با آرامش و به حد کافی خوابیده، روز بعد به‌موقع از خواب بیدار می‌شود و اگر به حد کافی نخوابد صبح روز بعد علت کافی نبودن مقدار خواب، بهانه‌گیر و کج‌رفتار می‌شود و کمتر شاد به نظر می‌رسد و انرژی کمتری دارد. در بچه‌های بزرگ‌تر به اندازه نبودن خواب شب آنها را خسته، کند و حساس می‌کند و نمی‌توانند روی درس تمرکز کنند.

اصطلاح " حوصله ام سر رفته"  یکی از جملاتی که نشان دهند شروع بدخلقی و بهانه گیری کودکانه است و بهتر است والدین برای پر کردن اوقات فراغت فرزندشان برنامه های شادی مانند حضور در پارک محله، سرزدن به اقوام و دوستانی که کودک همسن و سال فرزندشان دارد را در نظر بگیرند.

کودک بهانه جو، می‌تواند ستیزه‌گر، پرخاشگر و حتی‌ها دست به زن نیز داشته باشد و در این شرایط کنترل اعصاب والدین مخصوصا مادر و نحوه برخورد او با کودک بسیار مهم است، تحت هیچ شرایطی والدین نباید فراموش کنند که بزرگ‌تر از کودک خود هستند و نباید کارهایی مانند او انجام دهند، فریاد کشیدن والدین ، پرخاشگری، تهدید و حتی کتک زدن کودک نه تنها راه حل خوبی نیست بلکه اوضاع را بدتر و وخیم تر می کند و به قول قدیمی ها تن او را برای کتک خوردن بی‌عار و بی تفاوت می‌کند.

در این شرایط بهترین کاری که می‌توان انجام داد این است که یکی از والدین که بیشتر واکنش به این دست کارهای کودک از خود نشان می‌‌دهد از محیط برای دقایقی خارج شده و سعی کند که عکس العمل تند و تهدید آمیزی از خود نشان ندهد.

کودک به صورت مادرزاد نحوه برخورد با دیگران را بلد نیست، او در زمنیه رفتارهای فردی و اجتماعی خود بیشتر اکتسابی عمل می‌کند، وقتی ببیند که مادر و پدرش در برابر تندخویی‌ها و بداخلاقی‌ها و بهانه‌گیری‌هایش با او به نرمی صحبت می‌کنند، برایش وقت می‌گذارند و او را به آرامش دعوت می‌کنند از او می‌خواهند که آهسته آهسته و به نرمی حتی به صورت خصوصی خواسته خود را با آنها در میان بگذارد و بعد از این مراحل به خواسته دل خود می‌رسد یاد می‌گیرد که بهانه‌جویی کردن و پرخاشگری راه به جای نداشته و روش دیگری و بهتری برای رسیدن به خواسته و گفتن حرف‌ها وجود دارد.

در هر حال بدترین روش برای جلوگیری از بهانه‌گیری کودک باج دادن به اوست، کاری که به کودک می‌آموزد برای رسیدن به اهدافش روش گریه و جیغ و فریاد بهترین روش است.

انتهای پیام / 

 پ. ن : این یادداشت را می توانید در این سابت هم بخوانید