همیشه عنوان شده است که الگوی اعتیاد به فضای مجازی شباهت‌های زیادی به الگوی اعتیاد به مواد مخدر دارد و حتی برخی معتقدند که ترک اعتیاد به فضای مجازی، سخت‌تر از ترک اعتیاد به مواد مخدر می‌باشد، چرا که در اعتیاد به مواد مخدر – مخصوصا اگر سنتی باشد- بدن درگیر است ولی در اعتیاد به فضای مجازی این فکر و ذهن است که درگیر می‌باشد.
مطالعات محققان نشان داده در نواحی مسئول ابراز احساسات، توانایی تمرکز و تصمیم‌گیری افراد معتاد به اینترنت درست مثل افراد معتاد به مواد مخدر، اختلالاتی رخ می‌دهد که باعث بروز مشکلات در ابعاد مختلف زندگی آنها می‌شود.
منیره غلامی توکلی
به عبارت دیگر، افراد معتاد به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از زندگی روزمره خانوادگی، اجتماعی و شغلی دور می‌شوند، وابستگی‌شان به اینترنت روز به روز بیشتر می‌شود، اگر از آن استفاده نکنند، افسرده و دچار اضطراب می‌شوند و...؛ همه این اتفاق‌ها همان‌هایی است که برای معتادان به مواد مخدر هم رخ می‌دهد.
افراد معتاد به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، زمان زیادی را برای این کار صرف می‌کنند و همین باعث می‌شود از کارهای ضروری بازبمانند و زندگی شغلی، اجتماعی، روابط بین‌فردی و در کل زندگی فردی و اجتماعی‌شان تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
این شباهت‌ها فقط در مسائل فردی، روحی و فیزیکی نیست بلکه در مسائل خانوادگی و اجتماعی نیز، مخصوصا از هم پاشیدگی خانواده نیز صدق کرده و دیده می‌شود . تا یک دهه پیش عمده‌ترین دلیل طلاق‌های رسمی، اعتیاد و بی‌کاری زوج بود اما اکنون در دو بعد طلاق عاطفی و طلاق رسمی یکی از عمده‌ترین دلایل اعتیاد به فضای مجازی و پیامدهای آن است که در اکثر مواقع به بی‌توجهی به همسر، کم شدن روابط عاطفی زن وشوهر ،ارتباط‌گیری‌های خارج از عرف زن و مرد، خیانت به همسر، .. منجر می‌شود.
بارها و بارها داستان زنانی که با چشم اشکبار در دادگاه‌های خانواده از کم محبتی و بی‌توجهی همسرانشان گلایه کرده‌اند را شنیده‌ایم و در کنار آن روایت زندگی مردانی که به بی‌توجهی همسرانشان نسبت به خانواده و حتی بچه‌دار شدن، بی‌بندوباری رفتاری و .. اقامه دعوا کرده‌اند را شنیده‌ایم، همین چند ماه پیش بود که خبرگزاری‌ها از قتل مردی خبرداد که به خاطر دوست بودن با یک زن متأهل توسط شوهر زن کشته شده!!
این روزها بحث بر سر افزایش آمار اعتیاد زنان، افزایش تعداد زنان کارتون خواب، افزایش خیانت زنان به همسران، روسپیگری زنان، جولان زنان سیگاری و قلیانی در فضاهای عمومی، داغ داغ است، وقتی خوب بنگری این افراد برای رسیدن به چنین مرحله‌ای یک گام برنداشته‌اند بلکه اولین گام را اشتباه برداشته‌اند و در اکثر مواقع اولین گام در تأثیرپذیری از برنامه‌های ماهواره و با حضور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی که اعضای خود را با برنامه‌ای از پیش تعیین شده به دام فحشا و اعتیاد می‌کشاند، بوده است.
محقیقن، جامعه‌شناسان و رفتارشناسان درباره پیامدهای نامبارک برنامه‌های ماهواره‌ای و حضور افسارگسیخته در شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها هشدار داده و حتی در بیشتر مواقع برای خانواده‌ها چاره‌اندیشی نیز کرده‌اند و متأسفانه آمارهای سازمان ثبت احوال در طلاق و ازدواج و آمارهای دستگاه‌های ذی ربط در بحث اعتیاد و .. نشان از سیر نزولی سلامت جامعه در این ابعاد دارد. گویی راهی که غرب در طی زمان طولانی طی کرده است متأسفانه زنان کشور ما با نفوذ فرهنگی در حال طی آن در سریع‌ترین صورت ممکن هستند .
بر اساس آمار سال 2012 زنان حدود 22 درصد از جرایم قاچاق و20 درصد از جرایم مصرف را مرتکب شده‌اند. بر اساس اطلاعات ستاد مبارزه با مواد مخدر، تا بهمن سال گذشته 62 درصد از زنان مصرف کننده ایرانی، متأهل، 41 درصد زیر 35 سال و 71 درصد دارای تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم بوده‌اند. بیشتر زنان معتاد، تریاک، شیشه و هروئین مصرف می‌کنند. دلایل کسب مواد از سوی آنها کسب لذت، کنجکاوی و تفریح ذکر شده است. علاوه بر آن این کار با آسیب‌های اجتماعی مانند فقر، طلاق، فرار از خانه، تن فروشی و روسپی گری رابطه دارد. نکته قابل اهمیت این است که از اولین تجربه مصرف مواد با تزریق تا اعتیاد، در زنان به طور متوسط دو سال و در مردان هشت سال طول می‌کشد، بنابراین زنان زودتر به ورطه وابستگی به مواد مخدر می‌افتند.
اکثر زنانی معتاد برای اولین بار مواد مخدر را از دست همسران خود، شریکان جنسی، دوستان... گرفته‌اند و بیشتر زنان آنان از خانواده طرد شده و یا در خانه‌های تیمی زندگی کرده یا کارتون خواب هستند که همین خیابان خوابی و کارتون خوابی آنان را به سمت فحشای جنسی پیش می‌برد و چون بیشترین شیوع اعتیاد در زنان در سنین باروری آنان است، مادران معتاد علاوه بر اینکه خود را بیمار کرده‌اند، خطر به دنیا آوردن کودکی بیمار را نیز محتمل می‌کنند.
شهرداری تهران پیش‌بینی کرده تعداد کارتن‌خواب‌های پایتخت، حدود 20 هزار نفر باشد، محسن روشن پژوه، مدیرکل دفتر پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور اعلام کرده است که ه 10 الی 15 درصد از این افراد و حدود 3 هزار نفر، زنان هستند و این در حالی است که رضا جهانگیری‌فر، معاون خدمات اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران هم گزارش داده که 3 درصد از زنان کارتن‌خواب تهران و حدود 90 نفر، باردار هستند. در حالی که مرگ مادران باردار کارتن‌خواب یا نوزادان‌شان به دلیل زایمان اغلب این زنان در محیط غیربهداشتی، الفبای تقدیر محتوم آنهاست، وزارت بهداشت در آخرین گزارش خود از علل مرگ مادر و کودک طی سال 1393 اعلام کرده است: «از 293 مرگ مادر در قبال یک میلیون و 540هزار تولد زنده در سال 93، 62 درصد مرگ‌ها به علت نداشتن مراقبت‌های پیش از بارداری بوده و 5 درصد مادران هم به علت اعتیاد فوت کرده‌اند.»
چیزی که نقش رسانه‌های نوین و محصولات انترنت را در تعداد زنان معتاد و همچنین نحوه زندگی آنها روشن می‌کند این است که اکثر کارتون خواب‌ها در کلان شهرها دختران و زنان فراری از شهرهای کوچک هستند! اینجاست که نقش نفوذ فرهنگی در فرار دختران از خانه و یا حتی فرار زنان متأهل و از همه شایع تر کارتون خوابی زنان مطلقه را نشان می دهد.
