وقتی در خیابان ها و کوچه های تهران قدم می زنم، وقتی نام شهدا بر سر کوچه ها و محلات راهنمای رسیدنم به مقصد می شود، وقتی چشمم فقط به اندازه یک گذر از عرض خیابان یا توقف چند ثانیه ای در پست چراغ قرمز، قاب تصاویر نقاشی شده آنها بر دیوار می شود؛ بی اختیار این جمله شهید آوینی در ذهنم تکرار می شود: « عالم محضرشهداست،اما کو محرمی که این حضور را دریابد و در برابر این خلاء ظاهری خود را نبازد… زمان می­گذرد و مکان ها فرو می­شکنند اماحقایق باقی است…»

در راه منزل مادر و پدر شهید نوجوان " علا راوک" هستیم او که در کربلا به دنیا آمد و در کربلای ایران به یاران امام شهیدش پیوست. مقصد امروز با این جمله شهید آوینی همخوانی عجیبی دارد، آنجا که شاعرانه می گوید:« مپندار که تنها عاشوراییان را بدان بلا آزموده اند ولاغیر…صحرای بلا به وسعت همه تاریخ است.»

با به صدا در آمدن زنگ خانه، مادری مهربان تا ته لهجه ای عربی به پیشوازمان می آید و به رسم مهمان نوازی ما را به بالای خانه راهنمایی می کند. خانه ای که در عین سادگی صفا و صمیمیتی دلنشین دارد. معلوم است که مادرشهید خود به استقبالمان آمده است.

برای پیدا کردن قاب عکسی از شهید، خیلی کنجکاوی نمی کنیم. دو قاب عکس از جوانی تنومند که لبخندی دلکَش بر لب دارد، در دو سوی اتاق قرار دارد و پدر شهید با محاسنی سفید و مظلومیتی که آن را می توان در نگاه همه والدین شهدا دید، رو به روی تصویری از پسرش ساکت نشسته است.

بانو " فاطمه شکرگذار" چنان گرم و مهربان با ما برخورد می کند که یادمان می‌رود بار اولی است که ملاقاتش می کنیم؛ او می گوید: ما ایرانی هستیم، اما تا سال 1350 در کربلا زندگی می کردیم. دوران "حسن بک" که مهاجران ایرانی را از عراق اخراج می کردند، من و همسرم به همراه دو فرزندم از عراق به ایران آمدیم و در خیابان مولوی ساکن شدیم.

"علا" سال 1345 در کربلا به دنیا آمده بود و 5 ساله بود که ما به ایران آمدیم . "علا" فرزند اول من بود و خدا بعد از او به ما 5 فرزند دیگر نیز عطا کرد.

کلاس سوم راهنمایی بود که قصدش را برای رفتن به جبهه مطرح کرد. من مخالفت کردم. سنش کم بود. 15 سال بیشتر نداشت و در کلاس سوم راهنمایی درس می خواند؛ اما چیزی گفت که دیگر نتوانستم جوابش را بدهم . گفت مادر « در روز قیامت چه و چگونه می خواهی جواب حضرت زهرا(س) را بدهی؟ من الان یک نفر هستم من بچه ندارم، آنهایی که زن و بچه دارند، می روند شما می خواهید جلوی من را بگیرد!؟ اگر در قوطی کبریت هم من را بکنی و اجلم فرا برسد چه در خانه باشم و چه در جبهه فرقی نمی کند.»

نیمه دوم اردیبهشت سال 61  برای اولین بار به جبهه های جنوب اعزام شد، وقتی رفت نامه ای نوشت و حلالیت طلبید. جواب نامه اش را دادم اما نامه چند روزی بعدی برگشت خورد! خط قرمزی رویش کشیده بودند که پیدایش نکردیم!

می دانستم شهید می شود، در آن روزها که بحث رفتنش در خانه مطرح شده بود، شبی خواب دیدم که دو بانو با پوشیه صورت هایشان را پوشانده بودند، آمدند و یکی از آن بانوان نامه ای به دست من داد؛ اما بانوی بزرگ تر آن برگه را از من گرفت و گفت: نه! امضا نشده است! امضا کرد و دوباره به من برگرداند.

"علا" که به خاطر هیکلی بودنش به آرپی چی زن شده بود، 20 اردیبهشت ماه 61 در عملیات بیت المقدس 2 با برخورد ترکش به چشم راستش و خروج آن از پشت سر به شهادت می رسد در حالی که ما تقریبا یک ماه از او بی خبر بودیم.  

در همان روزهای بی خبری از فرزندم، خوابی دیدم که گویای شهادتش بود، در آن خواب حتی نحوه شهادت " علا را هم دیدم. خواب دیدم که " علا" ته اتاق دَمَر دراز در حالی که رویش را پتویی انداخته دراز کشیده است. به سمتش رفتم و او را برگرداندم و گفتم: مادر؛ چرا رویت را انداخته ای؟ در این حین دکمه لباسش باز شد و دیدم که سینه اش سیاه شده است، پرسیدم: چرا اینطوری شده ای؟ گفت: بخاطر اینکه توی آفتابم!متوجه چشم راستش شدم که باندپیچی شده بود، باز پرسیدم چشمت چه شده؟ گفت: هیچی نیست.»

 وقتی از خواب بیدار شدم، «گفتم می دانم فرزندم شهید شده است، چشمش تیر خورده حالا مانده تا بیاورندش باید منتظر باشیم.»

حاج آقا " حسین علا" پدر شهید در تکمیل صحبت های همسرش می گوید: به گفته همرزمانش "علا" در عملیات یک تانک را می زند ولی در هنگام زدن تانک دوم با برخورد ترکش به چشم راستش به شهادت می رسد. وقتی رفتم برای شناسایی پیکرش ، نگهبان سردخانه با گریه برایم گفت: پسر من هم شهید شده است اما این شهید چیز دیگری است اگر ساعتی دیرتر آمده بودید، می خواستند پیکر پسرت را به شهر دیگری انتقال دهند؛ اخر فامیلی او را اشتباه نوشته بودند.!

مادر شهید می گوید: و پیکر فرزندم20 روزی در آن طرف خط باقی می ماند، در لحظه شهادت به دوستانش گفته بوده که امشب هیئت داریم. او هیئتی بود و هر چهارشنبه در مراسم دعای توسل و سینه زنی شرکت می کرد.

تا 18 خرداد از او بی خبر بودیم. تا اینکه به سفارش دوستان نذر عقیقه گوسفندی کردیم تا ان شاء الله هر چه زودتر خبری از "علا"شود یا خودش بیاید یا پیکرش را به ما تحویل بدهند .

 صبح چهارشنبه 19 خرداد؛ گوسفندی را عقیقه کرده و آب گوش را بار گذاشته بودیم که زنگ خانه را زدند و گفتند: پیکر شهید "علا راوکی " را آورده اند، بیایید برای شناسایی و تحویل گرفتن ..

در قطعه 26 شهدای بهشت زهرا دفنش کردیم.  از آن  روز تا به حال با یاد او زندگی می کنم، اصلا حضورش را درک می کنم! اوایلی که شهید شده بود روزی با مادرم نشسته بودم که من بی اختیار گفتم: بله، چیه؟ چکار داری؟ مادرم پرسید: فاطمه چه شده است؟ گفتم: صدای علا را شنیدم؛ مادرم هم گفت من نیز شنیدم!

از حاجیه خانم شکرگذار مادر شهید می خواهم کمی از اخلاق فرزندش برایمان بگوید: این جمله چشمان او را بهاری می کند و می گوید: اخلاقش عجیب بود. مثل ما نبود! اگر کسی کمک می خواست دنبالش بود.. در صف کو پن برای همه می ایستاد، در مدرسه سیم کشی می کرد، برف پارو می کرد، آنقدر مشغول کمک به دیگران بود که کمتر در خانه حضور داشت.

 بعد از شهادتش خواب دیدم که در کربلاست. الان احساس می کنم من الکی به بهشت زهرا می روم! بعد از این خوابم راه کربلا باز شد. شهادت قسمت هر کسی نمی شود، " علا" لیاقت شهادت را داشت. این دلتنگی های روزگار است که ما گرفتار آنیم برای پدر و مادر از دست دادن اولاد سخت است اما خداروشکر که فرزند ما در این راه رفت.

مادر شهید علا با اشاره به اینکه در محرم در خانه اش مراسم عزاداری به سبک عربی برگزار می کند، ضمن دعوت کردن ما به این مراسم می گوید: « وای به زمانی که روضه علی اکبر (ع) می خوانند؛ نه اینکه من مادر " علا" بودم با او دوست بودم. 14 سال بیشتر با هم تفاوت سنی نداشتیم ، گویی با هم بزرگ شده بودیم ، همه می گویند دختر برای مادر است اما " علا" فرق می کرد او خیلی با من بود.

بعد برایمان تعریف می کند: « شبی خواب دیدم که در مسجد خیابان ری برایش سالگرد گرفته ایم. آقایی نورانی که گویی کسی نمی توانست چهره اش را ببیند داشت سخنرانی می کرد. مجلس مردانه بود و من در کنار در ایستاده بودم. دیدم که علا به سمتم آمد. گفتم مادر کجایی؟ گفت: هیچ جبهه هستم! آمد خانه و سرش را گذاشت روی پاهام و من در حالی که با موهاش بازی می کردم گفتم تو شهید شده ای و نحوه شهادتش را تعریف می کردم.

 گفت بله، در چشمم تیر خورده بود اما کمرم نیز پُر از ترکش بود. دست مالیدم به کمرش پرسیدم درد نمی کند؟ گفت: نه! به او گفتم دیگر نمی گذارم بروی! در جواب این خواسته من گفت: نه نمی توانم بمانم. با اصرار گفتم : اگر بروی از تو راضی نیستم! چند باری گفت نگو این حرف را .. از خواب بیدار شدم در حالی که خیلی ناراحت شده بودم، فردای به بهشت زهرا (س) سر مزارش رفتم و گفتم: به خدا، مادر راضی ام ا رفتنت و از همه چی .. »

بانو شکرگذار در پایان این گفت وگو در توصیه ای به مادران جوان می گوید: برای مراقبت از فرزندان تان با آنها دوست باشید، وقتی فرزندی با مادرش احساس دوستی و صمیمیت کند، همه حرف هایش را به او می زند و این یکی از رومز موفقیت در تربیت فرزند است.

صدای مؤذن از مسجد به گوش می رسد. وقت مهمانی رو به پایان است و من متعجب از سرعت حرکت عرقبه های ساعت چه زود یک ساعت گذشت! پدر شهید وقت خداحافظی در حالی که مؤخذ به حیا شده است می گوید: خیلی وقت است به راهیان نور نرفته ایم، به شهرداری مراجعه کرده ایم، اما نمی برند! می گویدن سنمان بالاست..  ما را نمی برند! می گویند سنمان بالاست، تنها خواسته ما رفتن به راهیان نور است و مادر شهید در ادامه صحبت هایش با تأکید بر این خواسته همسرش می گوید: بارها گفته ام حاج آقا ما که کربلا می رویم یک بار از شلمچه برویم و کربلای ایران را هم زیارت کنیم اما سفر با کاروان راهیان نور چیز دیگری است.

منیره غلامی توکلی

مردمان یمن در کربلای سال 1438 با دیکتاتوری بنی امیه ای رو به رو هستند که هیچ زبانی جز ز بان خونریزی و آدم کشی و تروریستم پروری نمی دانند و در این مواجه  فقط ایمان، استقامت، ایثار، ولایتمداری، حفظ روحیه شهادت طلبی مردمان مسلمان یمن است که آنها را کمک می کند و باید بدانند که صدای مظلومیت حسین و شیعیان و رهروان حسین در هر کربلایی که باشد  در هر قرن و زمانی که باشد، تا مادام تاریخ به گوش می رسد و ظالمان را رسوا می کند. جنایت اخیر صنعا، آن هم در روزهای محرم الحرام، تداعی کننده کربلایی دیگر در ماه محرم است. کربلایی که این بار در یمن – صنعا- آخرین پرده را از چهره یزیدیان زمان برداشت، گویی گوش ها برای شنیدن صدای « هل من ناصر ینصرنی» مردم مظلوم یمن ناشنوا گشته، آن گونه که صدای کودکان و زنان مظلوم کربلای سال 61 هجری به گوش کسی نرسید.

قنداقِ نوزادی که جان رزمنده ای را نجات داد!

همراه د و تن از برادران رزمنده در شهر سوسنگرد مشغول مبارزه با بعثیان بودیم ، دو تن از رزمنداگاهن همراه من به شهادت رسیدند تنها من ماندم با زخم عمیقی که بر دستم داشتم. نمی دانستم به کجا بروم، راه نیروهای ایرانی را هم گم کرده بودم  و درد شدید زخم مرا کلافه کرده بود.

بعثی ها وارد شهر شده بودند و مردم شهر را خالی کردند و فقط جوانان و مردان شهر برای جنگیدن در شهر مانده و عده ای که یا جایی نداشتند یا امکان رفتن برای آنها وجود نداشت. بردرد زخم به شدت افزوده می شد، شهر را سکوت عمیقی  فرا گرفته بود این جغد بد یوم و شوم سایه خود را به این شهر مبارز نیز نشان داده بود، شهر بسیار خلوت شده بود به کوچه ها و خیابان ها نگاه می کردم ، درد زخم از یک طرف و درد شهر خلوت ساکت و بدتر از همه فکر ظلم و ستم بعثی ها مرا بیشتر و بیشتر متأثر می ساخت ، به دنبال پارچه ای بودم که بر روی زخمم ببندم.. اما از کجا و از چه کسی می توانستم ؟

*عکس این مطلب تزئینی است

در کوچه ها سرگردان بودم و چنان عصبی که اگر به قول معروف، کاردم می زدی خونم نمی آمد! زیرا نمی توانستم تحمل کنم که دشمنی ضعیف و کافر در خانه ما پا بگذارد، در آن زمان که از خود ناامید شده و وقوع هر حادثه ای را که به نجات من بی انجامد غیر ممکن یا معجزه می دانستم، در آن وضعیت بحرانی چشمم به زنی افتاد که فرزند قنداق شده خود را در بغل گرفته و بدون هیچ وسیله ای حتی آب در آن گرما در کوچه پس کوچه های شهر به دنبال راهی بود که دشمن بر آن تسلط نیافته باشد تا بتواند خود و فرزند خویش را از مهلکه نجات دهد.

در همین هنگام چشمش به من افتاد و من در حالی که از شدت درد زخم، رمقی در بدن نداشتم به این فکر بودم که آیا مرا یاری خواهد داد؟ و در حالی که به خود می گفتم: « نه نباید در چنین موقعیتی، آن هم از زنی که فرزند کوچک خود را در دست داد انتظار عملی را داشت.» به ناگاه و در عین ناباوری و شگفت دیدم که آن زن باایمان به سویم  شتافت و به دنبال وسیله ای گشت تا زخم را ببندد، اما بعد از مدتی گشتن، متوجه شد که چیزی در دست ندارد! به ناگاه متوجه قنداق فرزندش شد و بدون تأمل آن را باز کرده و زخم مرا بست و من از این همه ایثار و رشادت نتوانستم چیزی بر زبان آورم و به خود از این همه شجاعت و فداکاری بالیدم.

آن بانوی فداکار چون در نگاه اول متوجه شد من در این شهر غریب هستم و راه بازگشت به سوی نیروهای ایرانی را به من نشان داد و بدون آنکه متنظر حرفی باشد کودک نیمه عریان خود را در زیر چادر محلی گرفت و به راه خود ادامه داد.

در آن لحظه که او قنداق فرزندش را باز می کرد ، حس می کردم من و بچه ای او هیچ فرقی نداشتیم! حاضر بود بچه را بدون قنداق و نیمه عریان بگذارد ولی کسی را که برای اسلام و آزادی شهرش می جنگد، جانش را هم فدا کند.. در آن لحظه کارش چنان برایم ارزش داشت که به اندازه کار یک جنگجو و مبارز بود، زیرا در آن لحظه که بعثی ها در خیابان های شهر با اسلحه های روسی و آمریکایی می گشتند و زن و مرد را شهید می کردند اگر آن صحنه ار می دیدند ، هر دوی ما را لحظه ای زنده نمی گذاشتند و آن بانوی فداکار این را به خوبی می دانست ولی او کمک به یک رزمنده را حتی به قیمت تمام شدن جانش، ترجیح می داد، من زندگی خود را مدیون این خواهر قهرمان سوسنگردی هستم. 

هیچ گاه ایثار و فداکاری مادر را فراموش نمی کنم، در آن اوضاع و احوالی که خودمان به نان احتیاج داشتیم، نان هایی که می پخت  را با رزمندگان تقسیم می کرد! رزمندگان هم با مادر آشنا شده بودند و هر موقع که جعبه های مهماتشان خالی می شد، آن ها را به عنوان هیزم به ما می دادند.

یک روز قبل از اذان صبح از خواب بیدار شدم به آشپزخانه رفتم تا کمی آب بخورم، ناگهان مادر را دیدم که مشغول خوردن نان و دوغ و سبزی است. با تعجب سؤال کردم: « مادر! این وقت سحر اینجا چه کار می کنید؟» مادر نان ها را داخل کیسه دوغ ریخت و گفت: « می خواهم روزه بگیرم» مادر بسیار ضعیف بود و چثه نحیفی داشت اما اکثر وقت ها و ایام هفته را روزه می گرفت.

هر چه از عشق مادر به فرزندانش بگویم کم گفته ام، بسیار کم غذا بود و سهم خودش را به ما می داد تا سختی و گرسنگی نکشیم، روزها هم مجبور بودیم برای آوردن آب به کنار شط برویم اما زمانی که حملات عراق آغاز شد، مادر خود این کار را انجام می داد و هیچ گاه نمی گذاشت که ما به کنار شط برویم، می گفت: « با این وضعی که به وجود آمده ممکن است بلایی سرتان بیاید.»

روزی که آن اتفاق افتاد همراه برادر شش ساله ام کنار مادر نشسته بودیم، مادر مشغول نان پختن بود و من هم آن ها را می شمردم، یادم  است هنگامی که به شماره 11 رسیدم، زمین لرزید، دیدم که مادر فریادی زد و خودش را روی ما انداخت، لحظه ای بعد چشمانم را باز کردم، جنازه سوارخ سوراخ مادر و پیکر غرق به خون برادرم را دیدم،  خودم نیز مجروح شده بودم، اما دردناک ترین صحنه ای که هیچ گاه فراموشم نمی شود، لحظه ای بود که دیدم قلب مادرم کنار تنور روی زمین افتاده است،

آری! مادر خودش را نه فدای ما بلکه فدای یار کرد.

زهرا معاوی در سال 1323، سالی که هنوز نخل های آبادان بوی خون و باروت نگرفته بود، دیده بر جهان گشود. زهرا در آبادان بزرگ شد و همانجا هم ازدواج کرد برای فرزندانش نه تنها مادری مهربان و نمونه، بلکه دوستی امین و صادق نیز به شمار می آمد.

همه او را می شناختند و با نام « ام محمد » صدایش می زدند. صبر و استقامتش زبانزد خاص و عام بود و هیچ گاه کسی نشنید که او شکوه و شکایتی از وضع زندگی و سختی اوضاع زمانه داشته باشد. فرزندان و اطرافیانش را به خواندن نماز و قرآن تشویق می کرد و از آنها می خواست که همواره به دستورات قرآن و پیامبر(ص) عمل کنند. زمانی که جنگ تحمیلی آغاز گشت، زهرا همراه با فرزندان و شوهرش در آبادان ماند.

شوهر و پسرانش در کنار رزمندگان جنگیدند و او هم نفس با آنها برای رزمندگان ، نان می پخت، هر روز چند نفر از برادران رزمنده برای گرفتن نان به خانه زهرا می آمدند. او در آن موقعیت هر چه را که داشت با آنها تقسیم کرده بود کم کم همه می دانستند نان های داغی که هر روز در سفره ی آنها قرار می گیرد، نان های ام محمد هسنتند. با شور و علاقه ای وصف ناپذیر نان ها را می پخت و بدون هیچ چشم داشتی برای رزمندگان می فرستاند. او شاهد شب های تاریک و پرهیاهوی آبادان بود، شب هایی که صدای گلوله ها، آرام و قرار را از فرزندانش می گرفت. در آن وقت زهرا، بچه ها را دور خود جمع می کرد و در روشنایی کم سوی آتش منقل ، برایشان قصه می گفت تا بخوابند.

زهرا عاشق فرزندانش بود و هیچ گاه نمی توانست ناراحتی آن ها را ببیند. او پاک بود و دلباخته، دلباخته و مشتاق لقاء الله، بالاخره هم به این آرزویش رسید. شب قبل از شهادت خواب می بیند که کمرش درد گرفته و تکه ای گوشت از بدنش جدا شده و به آسمان رفته است! آن روز حال دیگری نداشت و مدام به شوهرش سفارش می کرد که « مواظب بچه هایم باش و آن ها را تنها نگذار.»

ساعتی بعد لحظه ی موعود فرا رسید، زهرا مثل همیشه در حال نان پختن بود، دختر و پسر کوچکش نیز در کنار او نشسته بودند که ناگهان سوت خمپاره ای سکوت و آرامش خانه را در هم می شکند، زهرا خود را روی کودکانش می اندازد و ..

او با کمر سوراخ و پای قطع شده به شهادت می رسد، اما هنوز قسمتی از خوابش تعبیر نشده ، وقتی جنازه ی او را از زمین بر می دارند، قلب داغ و خون آلوده زهرا می بینند که از سینه اش بیرون آمده و روزی زمین افتاده است و این همان چیز با ارزش و مقدسی بود که به آسمان ها می می رفت، زهرا مصداق عینی فناءالله بود، او قلب و وجودش را فدای فرزندانش کرد.

زهرا خود را سپری بلای فرزندانش کرد و اگر چه یکی از دو کودکش زنده ماند، اما داغی را بر قلب همه نهاده که هیچ مرهمی بر آن نافع نخواهد بود، جنازه ی زهرا را در جزیزه مینو دفن کردند، اما دشمن سنگدل به همین هم اکتفا نکرد و با بمباران قبرِ او را به خاک یکسان نمود، زهرا هم به جمع شهیده های گمنام تاریخ پیوست.