عملکرد سپاه در کردستان:
جنگ اول:از اسفند 57شروع و تا بهمن 58ادامه داشت. این فاصله زمانی مصادف با حمله ضد انقلاب به پادگان های مهاباد، سنندج، پیرانشهر، سردشت و بانه بود. در واقع هدف آنها در این منطقه جداسازی قسمت هایی از ارومیه تا ایلام و مرز خوزستان از ایران بود. در ذیل به گوشه هایی از اقدامات ضد انقلاب اشاره می کنیم:
ایجاد جنگ شیعه و سنی در نقده
قتل عام پاسداران بومی در مریوان
خلع سلاح پاسگاه های ژاندارمری وکلانتری ها
قتل عام و تبعید طرفداران انقلاب اسلامی درکلیه شهرهای کردستان
با این وجود از آذرماه تا بهمن سال 58 به مدت دوماه کردستان از ایران جداشد.
با صدور فرمان حضرت امام خمینی(ره) در 26/5/58 مبنی بر پاکسازی کردستان نخستین مأموریت رسمی سپاه آغاز شد. در ابتدا شهید «چمران» با گروهی از جوانان متهعد و انقلابی به کردستان اعزام شدند.
این در حالی است که شهید «صیاد شیرازی» و سردار «رحیم صفوی» در مأموریت پاکسازی کردستان در کنار دکتر چمران حضور داشتند.
جنگ دوم:
در این جنگ سازمان «پیشمرگان کرد مسلمان» توسط سپاه تاسیس شد. این سازمان متشکل از کردهای بومی و طرفدار انقلاب اسلامی بود. سپاه با همکاری این سازمان در امر نابودی ضد انقلاب به موفقیت های متعددی دست یافت. از افراد برجسته این سازمان می توان به سردار شهید «کاک جلال بارنامه» اشاره کرد.
سلسله موفقیت های سپاه در غرب کشور ادامه یافت.در بهمن ماه سال 58 شهر کامیاران از وجود ضد انقلاب رهایی یافت. دیگر شهرهای کردستان مانند سنندج، مریوان، دیواندره، سقز، اشنویه در شهریور ماه 1359 به طور کامل پاکسازی شدند.
پس از آغاز جنگ تحمیلی:
با حضور رزمندگان سپاه در مناطق کردنشین غرب کشور، امنیت مجدد به این نقطه از ایران بازگشت .این در حالی بود که نیروی تازه تأسیس و جوان سپاه با محدودیت ها و مشکلات عدیده ای مواجه بود. برای نمونه عدم سازماندهی منسجم نیروها ونبود تجربه نبرد کلاسیک از این جنس مشکلات پیش روی پاسداران جوان بوده است.
در واقع از یک سو نبود امکانات مناسب و از سوی دیگر پشتیبانی علنی «صدام» از ضد انقلاب و گروه های محارب کرد به این مشکلات می افزود.
این امر سپاه را بر آن داشت تا به تدوین استراتژی نبرد در کردستان بپردازد. این استراتژی به سه بخش عمده: بستن مرز، تجزیه ضد انقلاب و در نهایت انهدام ضد انقلاب منجر شد.
در واقع قرارگاه حضرت "حمزه سید الشهدا" در غرب کشور در راستای رسیدن به این استراتژی تشکیل شد. علت نامگذاری این قرارگاه به نام حمزه سیدالشهدا توسط سپاه، مورد احترام بودن شخصیت ایشان در بین شیعیان و اهل سنت است. این یک گام در جهت حفظ وحدت بین تشیع و تسنن در منطقه بوده است.
سپاه پاسداران در این راهبرد با جذب 5000 نفراز پیش مرگان کرد به صورت عملی امنیت را به مردم این منطقه واگذار کرد.
سپاه در دوران دفاع مقدس:
با آغاز حمله سراسری عراق به ایران در 31 شهریور سال59 رزمندگان جوان و متعهد سپاه با یک زمان شناسی دقیق بلافاصله وارد میدان شدند. جوانان اصفهانی در جبهه "دارخوین"، کرمانشاه و همدان در "سرپل ذهاب" و قصر شیرین، خوزستانی ها در خرمشهر و آبادان حضور پیدا کردند.
این در حالی بود که سپاه پاسداران با یک سازماندهی سریع خود را برای دفاع از انقلاب و کشور آماده کرد.
در عملیات «ام الحسنین» حملات عدیده ای را به نیروهای عراقی وارد ساخت. یکی از قابلیت های سپاه در جنگ گسترش سریع سازمان رزم بوده است. در عملیات "ثامن الائمه"(شکست حصر آبادان) و "طریق القدس"(فتح بستان)، مهر و اذر ماه سال60 در قالب گردان وارد صحنه شدند. در عملیات "فتح المبین" که اسفند سال 60 طراحی شد، در قالب تیپ رزمی حضور یافت. اردیبهشت سال 61 در عملیات "الی بیت المقدس" (ازاد سازی خرمشهر) در قالب لشگر به نبرد با دشمن بعثی پرداخت.
یکی دیگر از ویژگی های سپاه انعطاف پذیری بی نظیری است که این نیروی نظامی را در مقایسه با سایر قوای نظامی متمایز می کند.برای مثال در عملیات فتح المبین سازمان رزم سپاه "مکانیزه" ودر عملیات الی بیت المقدس در قالب زرهی وارد صحنه نبرد شد.
این در حالی است که در عملیات "والفجر" و ارتفاعات «پنجوین» سازمان رزم سپاه در قالب یگان پیاده و در عملیات "بدر"و "خیبر" به صورت ابی-خاکی وارد عمل شده بود.
سپاه پاسداران قدرت بی نظیری در ترمیم سازمان رزم داشت.از این رو در عملیات "کربلای 5" و تنها به فاصله کوتاهی از عملیات"کربلای 4" در منطقه "شلمچه" به موفقیت دست پیدا کرد.
در سال 1364 سپاه به سه نیروی زمینی، دریایی، هوایی تقسیم شد. دو نیروی "قدس" و "مقاومت بسیج "بعد از جنگ تحمیلی به سازمان رزم سپاه الحاق شدند.
از وجه تمایز بین سپاه و دیگر قوای نظامی در دوران دفاع مقدس می توان به حضور فرماندهان ارشد در خط مقدم مانند دیگر نیروها، سازماندهی مردم و اتصال آنها به یگان رزم ، طراحی عملیات ها و تدوین استراتژی جنگ اشاره کرد.
قدر مسلم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک سازمان مردم نهاد با انگیزه انقلابی و ایدئولوژی اسلامی است. رمز موفقیت این سازمان در بینش ایمانی و بصیرت بالای نیروها در جهت حفظ و اعتلای اهداف متعالی انقلاب اسلامی است.
از این منظر حضرت «امام خامنه ای» می فرمایند:(سپاه پاسداران در سایه روحیه انقلابی و معنویتی که از سرچشمه جوشان دل منور و روح مصفای آن امام عارفان و قدوه صالحان پیوسته می جوشید و بیش از همه، جوانان رزمنده و خالص سپاه و بسیج را سیراب می کرد، توانست نقش تعیین کننده ای را در دفع حمله ایادی استکبار به جمهوری اسلامی ایفا کند و در کنار ارتش و با به کارگیری بسیج مردمی، درس تلخی به دشمنان اسلام بدهد و حفظ و استمرار نظام جمهوری اسلامی را تضمین کند.)
از این رو مطابق اصل 150قانون اساسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی این انقلاب تشکیل شد، برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن پا برجا می ماند. حدود وظایف و قلمرو مسؤولیت این سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسؤولیت نیروهای مسلح دیگر با تأکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آنها به وسیله قانون تعیین می شود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از نظر سیاسی و عقیدتی تابع ولایت فقیه بوده و از کلیه احزاب و گروه های سیاسی مستقل است. خود سپاه نیز هرگز نباید در جامعه شخصیت حزبی پیدا کرده به صورت یک حزب یا سازمان سیاسی عمل کند.
مهمترین وظایف قانونی سپاه در جهت حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی عبارتند از:
مبارزه قانونی با عوامل وجریان هایی که درصدد خرابکاری، براندازی نظام جمهوری اسلامی و یا اقدام علیه انقلاب اسلامی باشند.
مبارزه قانونی با عواملی که باتوسل به قوه قهریه درصدد نفی حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی هستند.
اقدام همانند دیگر نیروهای انتظامی درجهت برقراری نظم
همکاری با ارگان های اطلاعاتی کل کشور مانند وزارت اطلاعات
برنامه ریزی، سازماندهی، اداره، فرماندهی و اجرای آموزش های عقیدتی، سیاسی، نظامی اعضای بسیج مستضعفین بر طبق موازین اسلامی
مشارکت در عملیات امدادی به هنگام بروز بلایا، حوادث و انجام خدمات امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی به در خواست دولت و با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در زمان صلح در حدی که به تشخیص شورای عالی سپاه، آمادگی رزمی لازم را برای انجام مأموریت هایخود از دست ندهد.
نقش زنان در سپاه
در یک جامعه اسلامی، زنان نقش مهمی بر عهده دارند. در نهضت اسلامی نیز بنا به فرمایش امام خمینی(ره) زنان عقب تر از مردان نبودند. آن ها در بسیاری از جبهه ها، پیشتاز در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی بودند و با حضور جدی خود به تکلیف الهی خویش عمل کردند.
قدر مسلم سپاه از همان لحظه های آغازین تکوین و تکامل خویش، حضور خواهران و برادران را توآم با حفظ ارزش های انقلابی و اسلامی شاهد بوده است. حضور بانوان در سپاه از دو بعد نظامی و غیر نظامی قابل بررسی و تامل است.
در بعد نظامی خواهران با حضور خود در مناطق جنگی دوران دفاع مقدس با امداد رسانی به جبهه ها و پشتیبانی رزمندگان اسلام نقش عظیمی را بر عهده داشتند. در بعد غیر نظامی نیز با حضور در پایگاه های بسیج و جمع آوری کمک های مردمی و ارسال آن ها به جبهه ها بار سنگین مسئولیت تدارک جبهه ها را بر دوش کشیدند.
از سوی دیگر خواهران برای حفظ امنیت کشور، در مکان های حساس، حضوری هوشیارانه و فعال دارند. از دیگر مسئولیت هایی که بر عهده آنان گذاشته شد، حرفه مقدس پزشکی و پرستاری است.