دوره مجازی آشنایی با خبر و خبرنویسی (1)
آشنایی با مفهوم خبر و ارزش های خبری
خبر چیست؟
تعاریف گوناگونی درباره خبر ارائه شده و کماکان نیز ارائه می‌شود. تعاریف مربوط به خبر پیوسته تغییر می‌کند، چون عادات ما پیوسته در حال تغییر است.
برخی از تعاریف ارائه شده در زمینه خبر از این قرار است:
• خبر، گزارش واقعیت‌هاست، اما هر واقعیتی را نمی‌توان خبر نامید؛
• خبر، پیامی است که احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد؛
• خبر، رویدادی است که قرار است اتفاق بیفتد؛
• اطلاعات مربوط به آنچه رخ داده است، خبر نامیده می‌شود؛
• مجموعه‌ای از لغات و عبارات است که انجام کاری را اطلاع می‌دهد؛
• خبر، گزارش مناسب خلاصه و دقیق یک رویداد است، نه خود رویداد؛
• شامل هر اندیشه و عمل واقعی است که برای عده کثیری جالب است؛
• خبر، نقل ساده و خالص وقایع جاری است؛
• خبر، محصول جهان سیاسی و اجتماعی است که آن را گزارش می‌کند؛
• خبر، مردم است.
• خبر، ...
هر یک از این تعاریف از زاویه خاصی به تعریف خبر پرداخته‌اند و همین تفاوت‌ها نشان می‌دهد که تعریف و تعیین قلمرو مفهومی برای خبر، کار چندان ساده‌ای نیست.
به هر حال خیر موجود زنده ای است که حتی تعاریفش همچنان در حال تغییر و نوع نوشتنش متنوع است . در بین مطبوعاتی ها یک تعریف جالب، کوتاه و پر مغز وجود دارد : « خبر موجودی است که هنگام تولدش، می میرد!» روی این تعریف فکر کنید به نظرتان کدام یک از ویژگی های خبر را در خود دارد ؟
خب خودم می گویمشون: 
1) موجود = زنده و پویا بودن خبر 2) تولد = دارای یک مادر خبری ( منبع است ) خبر بدون منبع فقط یک شاعه بی اساس است 3) میرا بودن در لحظه تولد = سرعت عمل در مخابره آن و در واقع به روز بودنش را نشان می دهد.
ارزش های خبری
به راستی چه چیزهایی به خبر اهمیت می بخشند؛
هر رویدادی را نمی‌توان خبر نامید، زیرا بسیاری از رویدادها ارزش انتقال به مخاطب را ندارند.
معیارها و شرایطی که در ماهیت یک رویداد موجودند و بر مبنای آنها می‌توان رویداد را ارزشیابی کرد ارزش‌های خبری نام دارند.
اهمیت این ارزش‌ها به دلیل آن است که خبرنگار را هم در سوژه‌یابی و تنظیم خبر یاری می‌دهد، هم به عنوان معیار مقایسه، ارزش‌گذاری و گزینش رویدادها برای انتشار توسط رسانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
1. دربرگیری
رویداد وقتی واجد این ارزش است که بر تعداد زیادی از افراد جامعه تاثیر داشته باشد یا موجب نفع یا زیان مادی یا معنوی گروهی از افراد جامعه شود.
مانند:
برای تمامی اتباع کشور کد ملی صادر می شود (مخاطب: تمام اتباع کشور)
پزشکان از مالیات معاف می شوند (مخاطب: پزشکان)
بر مبنای مخاطبان هر رسانه، هر یک از این اخبار اهمیت و جایگاه خود را دارند.
2. شهرت
اشخاص حقیقی و حقوقی و حتی برخی اشیاء به دلیل معروفیت خود ممکن است ارزش خبری داشته باشند که ممکن است مثبت یا منفی باشد.
همچنین ممکن است کسی یا چیزی فاقد این ارزش باشد ولی به واسطه خبری که ما می‌دهیم، مشهور شود.
مانند:
انتخاب حامد کرزای به ریاست دولت موقت افغانستان (وی را پیش از آن کسی نمی‌شناخت)
3. برخورد
این رویدادها حاوی برخورد به معنای حادثه، اختلاف، درگیری، منازعه و ... است
برخورد می تواند به صورت منفی (جنگ، سرقت، جنایت)، مثبت (مناظره دو فرد، مسابقه ورزشی)، فیزیکی (کتک (زدن، تصادف، زلزله) یا غیر فیزیکی (اعتصاب و… ) باشد.
مانند:
تظاهرات دانشجویی کره جنوبی را فراگرفت
سقوط هواپیمای توپولف 159 کشته برجای گذاشت
4. مجاورت
ارزش یک واقعه، بسته به نزدیک بودن فیزیکی یا معنوی مخاطبان به آن، برای آنان متفاوت است.
الف ـ مجاورت فیزیکی یا جغرافیایی
مخاطبان نسبت به واقعه‌ای که در نزدیکی آنان رخ داده توجه بیشتری نشان می‌دهند. صدمه دیدن همسایه یا رخ دادن اتفاقی در محله، شهر یا کشور، هر یک بسته به نزدیکی و مجاورت از لحاظ جغرافیایی ممکن است برای مخاطب مهم‌تر باشد.
مانند:
استاندار جدید تهران منصوب شد
شهردار منطقه 7 تهران استعفا کرد
ب ـ مجاورت معنوی
پیوندهای مذهبی، قومی و زبانی می‌توانند بر اساس ارزش و نزدیکی در خبر مهم باشند و گاهی این ارزش‌ها هم‌ارز مجاورت فیزیکی و گاهی بیش از آن است.
مانند:
مسلمانان بوسنی مورد تهاجم قرار گرفتند
یک دانشمند ایرانی مقیم آلمان، مرد علمی سال شد
5. کثرت ( فراوانی در تعداد، اندازه، تعداد)
هر زمان که در خبر از اعداد و ارقام استفاده شود و میزان و تعداد چیزی بیان شود، نشان از ارزش کثرت آن دارد.
مانند:
تورم در آرژانتین به 300 درصد رسید
تیم فوتبال ایران 17 گل به مالدیو ز
6. شگفتی و استثنا:
رویدادهای عجیب و غیرعادی که انتظار شنیدن آن وجود ندارد، به‌ندرت اتفاق می‌افتد.
مانند اختراع، ادعای ریشه‌کنی اختلاس یا رفع مشکل ترافیک در تهران!
مانند:
زنی در تهران 12 قلو زایید
هزاران قورباغه به روستایی در چین حمله کردند
7. تازگی خبر:
عمده خبرها این ارزش را در خوددارند و در واقع می‌توان آن‌را ارزش جداناپذیر شمرد، زیرا اگر خبری به موقع منتشرنشود، به تاریخ پیوسته است. تمامی خبرها باید دارای چنین ویژگی‌ای باشند؛ البتهممکن است یک‌سری از خبرها در گذشته اتفاق افتاده باشد ولی در حال حاضر فاش و منعکسشوند.
درپایاناینبحث،بهنظر می‌رسدکهایننکتهمهم رابایدیادآوریشودکهبرایانتخابرویدادهایی کهمناسبتبدیلشدنبهخبرهستند،نبایدبه صورتتکبعدیبرخوردکرد. بهدیگرزبان،نباید براینگمانبودکههررویدادفقطممکناست داراییکارزشخبریباشدوبهطورکلینگاهما بهرویدادهابایدنگاهیچندوجهیوبهقول دست‌اندرکارانروش‌هایآماری،یکنگاه باشد.
