به نام خدا

 

نیمه ماه رمضان، با کامل شدن قرص ماه، مولودی پا به عرصه وجود نهاد که در نصب از  شریف ترین انسان ها بود. او حسن بن علی(ع) فرزند فاطمه (س) و علی(ع) است. نام شریف او در تورات شبیر و در لغت عربی حسن است. کنیتش ابو محمد و به القابی چون سید،‌سبط،‌امین،حجت ،‌بر،‌نقی،‌زکی،‌مجتبی و زاهد معروف است. زیبا و شبیه ترین افراد به پیامبر بود در ذکاوت، بخشندگی،زهد و کرم سرآمد مردمان روزگار خود محسوب می شود.

سیک زندگی حسنی، کوتاه راه رسیدن به سبک زندگی اسلامی

از آنجا که سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام  منحصر به زمان و مکان نیست و ائمه اطهار علیه‌السلام  در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند،  اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود ا این رو توجه به سبک زندگی این بزرگان کوتاه راهی برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی است.

بالاخص حسن (ع) که در آغوش پیامبر و در خانه وحی بزرگ شد. پیامبر در مورد ایشان به مسلمانان فرمود « این کودک،‌ریحانه من است و همانا این پسر من، ‌سید و بزرگوار است. امید می رود که حق تعالی به برکت او اصلاح کند بین دو گروه از مسلمانان را »

در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.

افضل مردم در عبادت و زهد

در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.

شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج می‌کرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را می‌کرد می‌گریست! وقتی یاد می‌‌کرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.

این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «‏رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَ? قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَ? جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَ? سَاجِدَ? حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْ‏ءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ‏ الدَّارَ»

شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مى‏دیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مى‏شنیدم که براى مؤمنین دعا مى‏کند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مى‏نماید، اما براى خود دعا نمى‏کند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم،  چرا براى خودت دعا نمى‏کنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مى‏فرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.

وجودی آمیخته با حلم و بخشش

مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران،  فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) است « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»

راویان در باب حلم ایشان روایت کرده اند: روزی یکی از غلامان ایشان خیانتی کرد که مستوجب عقوبت شد. حضرت اراده کرد او را تأدیب فرماید. غلام گفت:« والکاظمین الغیظ » حضرت فرمود :‌« خشم خود را فرو خوردم » غلام گفت:« والعافین عن الناس »‌ امام فرمود:« تو را عفو کردم و از تقصیر تو در گذشتم» گفت:‌« والله یحب المحسنین »امام فرمود:« تو را آزاد کردم و از برای تو مقرر کردم ،‌دو برابر آنچه را که به تو عطا می کردم.»

 مکتب آموخته سیره علوی و نبی

امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این از نظر شرافت و عظمت از پیامبر در نزد مردم جایگاهی بالا داشت،محمد بن اسحاق در کتابش آورده است:‌«‌ گاهی بساطی برای آن جناب بر در خانه می گسترانیدند. آن حضرت از خانه بیرون می‌شد و بر روی آن می نشست. پس هر کس که از آن جا عبور می کرد به جهت جلالت آن حضرت می ایستاد و عبور نمی کرد تا آنکه راه کوچه از رفت و آمد مسدود و منقطع می شد.

باب علم و حلم

امام (ع) در مصائب و مشکلات بسیار حلیم و بردبار بود و در تمام تصمیم گیری ها حسن عاقبت مسلمانان را در نظر می گرفت. او نیز مانند پدر بزرگوارش مانند برادر عزیزش در زمان حمایت از دین مبین و احقاق حقانیتش مورد بی مهری مردان زمان خود قرار گرفت.

درباب علم ایشان روایات بسیار است .مرحوم قطب الدّین رواندى در کتاب خرایج خود آورده است:روزى یک نفر از بلاد روم خدمت امام علىّ ع وارد شد و چند سؤالی که معاویه از جواب آن عاجر شده بود نزد ایشان آورد .

علىّ علیه السلام فرمود: آنچه مى خواهى از این دو فرزندم سؤ ال کن که جواب کافى دریافت خواهى داشت .آن شخص گفت: از حسن مجتبى علیه السلام سؤ ال مى کنم .چون آن شخص رومى نزد امام حسن مجتبى (ع)آمد، پیش از آن که سخنى مطرح شود، حضرت به او فرمود: آمده اى تا سؤ ال کنى :فاصله بین حقّ و باطل چیست ؟و بین زمین و آسمان چه مقدار فاصله است ؟و بین مشرق تا مغرب چه مقدار مسافت است ؟و قوس و قزح چیست ؟و خنثى به چه کسى گفته مى شود؟و آن ده چیزى که یکى از دیگرى محکم تر و سخت تر مى باشند کدامند؟مرد رومى با حالت تعجّب گفت : بلى ، سؤ ال هاى من همین ها مى باشد.امام حسن (ع) فرمود: بین حقّ و باطل چهار انگشت است، آنچه با چشم خود دیدى حقّ و آنچه شنیدى باطل استفاصله بین زمین و آسمان به اندازه دعاى مظلوم بر علیه ظالم است و نیز تا جائى که چشم ببیند.همچنین فاصله بین مشرق تا مغرب به مقدار سرعت گردش و حرکت خورشید در یک روز خواهد بود ...و به ترتیب یکایک سوالات را جواب دادند تا اینکه فرمودند: و امّا جواب آن ده چیز به این شرح است - :خداوند متعال سنگ را آفرید و به دنبالش آهن را به وجود آورد که همانا آهن سنگ را قطعه قطعه مى کند. سپس آتش را آفرید که آهن را گداخته و آب مى نماید.سخت تر از آتش آب است که آتش را خاموش مى کند.از آب شدیدتر، ابر مى باشد که آن را حمل  مى کندو از آن شدیدتر ملک الموت - عزرائیل - است که جان همه چیز را مى گیرد؛ و مى میراند. از آن مهمّتر خود مرگ است که جان عزرائیل را نیز مى رباید. از مرگ محکم تر و نیرومندتر، مشیّت و اراده الهى است که مرگ را برطرف مى نماید - و در روز واپسین ، مردگان را زنده مى گرداند–

این روایت نشان از علم غیب داشتن ائمه ما احاطه ایشان بر تمام علوم بود که و برماست همانطور که ائمه هدی درزمان حیات خود منشأ فضل و دانش بودند ما مسلمانان نیز کاشف بسیاری ازعلوم و پیش قراولان علم و ادب باشیم که این میراث گران بهایی از تاریخ مسلمان بخصوص شیعه است .

حسن(ع) در بیان حسن (ع)

امام حسن مجتبی (ع) در معرفی خود فرمودند:من بهترین و برترین شاخه از قبایل و اقوام عربم، پدر و اجدادم گرامی ترین آن هایند.بزرگواری و ا فتخار در حسب و نسب مخصوص و منحصر در ماست، از شجره ای هستیم که شاخه های پر رونق و میوه های پاک و گران بهایی دارد.ما خاندان نبوت و رسالتیم، در آن خانواده اساس اسلام و دانش پیامبری پی ریزی گردیده است. عزت و افتخار پیامبری ما را برتری داد و آن گاه که دیگران مانع بودند، این عزت و ریشه دارتر گشت. ما دریاهای ژرف و شگرفیم که هرگز خشک نمی شود و قلّه های بلند و مرتفع و سر افرازیم که هرگز خوار و ذلیل نمی گردد.

من آن کسی هستم که دعایش مستجاب می گردد.من فرزند کسی هستم که شفاعتش پذیرفته شدو فرمانش مطاع است. من فرزند کسی هستم که برای اولین بار خاک و غبار از سرش زدوده شد. من فرزند کسی هستم که چون در بهشت را بکوبد، به روی او باز خواهد شد. من فرزند آن کسی هستم که ملائکه به کمک و همراهی او با کفاّره جنگیدند و خداوند سبحان غنایم جنگی را بر او حلال نمود.

من از اهل بیتی هستم که خداوند، محبت و دوستی آنان را بر هر مسلمانی واجب دانست و به رسولش فرمان داد که بگو: من در مقابل رسالت خود، هیچ گونه اجر و مزدی نمیخواهم، جز مودّت و دوستی اهل قربی. (سخنرانی امام حسن (ع) در کودکی)

انتهای پیام/ت