این گزارش به قلم دوست خوبم خانم ماندانا رجبی نوشته شده است/ 

 اعتیاد از پدیده های شوم دوران اخیر می باشد. براساس پیش بینی سازمان ملل در سال های آینده، بیشترین مصرف مواد مخدر در میان زنان می باشد. اما چرا؟

بر اساس آمار جهاد دانشگاهی یک میلیون و 325 هزار نفر در ایران معتاد وجود دارد که 3/9 درصد از این تعداد زنان و 7/90 درصد را آقایان تشکیل می دهند. اگر چه آمار اعتیاد آقایان نسبت به خانم ها بیشتر است.

 آمار رشد و افزایش گرایش خانم ها به سمت اعتیاد دارای شتاب بیشتری است. خانم ها نسبت به شیشه رغبت بیشتری نشان می دهند. همچنین از تعداد 171 هزار نفر زندانی سراسر کشور، رقم 102 هزار نفر فقط در ارتباط با مواد مخدر در زندان ها به سر می برند و هر معتاد ایرانی برای اینکه خودش را اداره کند باید 10نفر دیگر را معتاد کند.

حدود 60 درصد از زنان زندانی در ارتباط با جرایمی که در رابطه با مواد مخدر است در زندان به سر می بردند و مطابق آمارهای صورت گرفته حدود 55 درصد از طلاق ها ریشه در اعتیاد مردان دارد. 21 درصد کل معتادان در ایران دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر هستند که 63 درصد متأهل و 53 درصد افراد معتاد شاغل می باشند.

افزایش دو برابری آمار زنان معتاد در کشور در ظرف مدت زمان کوتاه واقعا یک هشدار جدی و زنگ خطری است که احتیاج دارد سریعتر به این معضل اجتماعی رسیدگی شود و علل و عوامل و انگیزه های آن شناخته شود و آنگاه راهکارهای مناسب ارائه شود .

 گزارشات رسیده حاکی است بیش از 94 درصد کسانی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند، اعتیاد شان با سیگار و دخانیات شروع شده است. ناگفته پیداست که بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و.. نیز از پدیده های شوم مواد مخدر است.

بسیاری از زنان به دلیل نداشتن اطلاعات کافی از عواقب اعتیاد به مصرف مواد مخدر و روانگردان ها روی می آورند، آنان بار اول مصرف احساس شادی و نشاط کاذبی را می کنند و این باعث می شود که در رزوهای بعدی مقدار بیشتری مواد مصرف کنند و بدین گونه نادانسته مدر دام اعتیاد گرفتار می شوند. عواملی که منجر به معتاد شدن خانم ها می شود متعدند که می توان موارد زیر رابرشمرد:

گروهی از خانم ها برای داشتن اندامی متناسب و  لاغر به مصرف شیشه روی می آورند که در طولانی مدت دچار مخاطرات اعتیاد می شوند و شرایط اسفناکی را در طول زمان برای خود ایجاد می کنند. از سویی دیگر برخی از خانم ها برای چشم و هم چشمی و یا به علت اینکه خود را مدرن و روشنفکر نشان دهند مثلا در میهمانی ها و شب نشینی ها وقتی در شرایطی قرار می گیرند برای آنکه از قافله عقب نمانند از مواد مخدر استفاده می کنند. در پارتی های شبانه مصرف شیشه متداول است و اگر مهمان از آن مصرف نکند در واقع هنجارشکنی کرده است!.

اما زنان متأهل به دو علت به دام اعتیاد سقوط می کنند، یکی به دلیل اثبات وفاداری و علاقه به همسرشان که ناشی از فریب خوردن و اجبار و یا با این باور دروغ که مواد مخدر صنعتی و روانگردان ها معتاد نمی کنند یعنی اعتیاد نمی آورند! و از طرفی برخی از آقایان برای سوء استفاده در توزیع و فروش مواد مخدر از خانم های خود استفاده می کنند، طبق آمار حدود 70 درصد زنام معتاد به وساطه اعتیاد همسران خود و فشار، ترس و هم دردی با آنها اقدام به توزیع مواد مخدر یا مصرف این گونه مواد می کنند.

اعتیاد عوارض و تبعات زیادی در میان خانم ها به وجود می آورد که برخی از آنها را در این جا مطرح می کنیم:

با توجه به دستگاه عصبی و فیزیکی زنان، مواد مخدر صنعتی و روانگردن ها تا شش برابر مردان بر روی آنها اثر منفی بجا می گذارد و در مدت کوتاه زنان را دچار پیری زودرس، یائسگی  و مرگ زودرس می کند. اما وقتی زنان معتاد ناخواسته باردار می شوند مخاطرات زیادی را متوجه فرزندان خود می کنند، کودک آزاری و قتل جز اسیب های ناشی از اعتیاد است. ناگفته نماند که درصد بالایی از زنان معتاد به علت مصرف مواد مخدر به رفتارهای پرخطر جنسی سوق داده می شوند و از اینرو از سوی خانواده های خود طرد می شوند.

فاصله ابتلا به مواد مخدر تا سقوط کامل بسیار کوتاه است و بسیاری از زنان چون احساس قربانی شدن دارند، بدنبال قربانی کردن افراد دیگر می روند که این موضوع می تواند فضای خطرناکی را برای جامعه بدنبال داشته باشد. سرعت تخریب بدن زنان به لحاظ شرایط فیزیولوژیکی بیشتر از مردان بوده و همچنین به لحاظ روحی و روانی اعتیاد آنان بر کیفیت درمان تأثیر می گذارد.

زنانی که برای فراموش کردن غم ها و ناراحتی ها و همچنین برای رسیدن به اندامی لاغر مواد مخدر مصرف می کنند البته در مقطعی لاغر و شاداب می شوند اما تمامی این موارد مقطعی است و بعد از مدت زمان کوتاهی پیامدهای مخرب آن آغاز می شود. اعتیاد زنان منجر به کارتون خواب شدن آنان می شود از این زنان معتاد کارتون خواب در معرض آسیب های اجتماعی جدی تری قرار می گیرند که شاید ابتدایی ترین آن افتادن در مسیر انحرافات جنسی و سوء استفاده جنسی است. البته وضعیت وقتی ناجورتر می شود که زنان معتاد متأهل باشند و بدتر از آن اگر فرزندی هم داشته باشند مشکل حادتر خواهد شد زیرا زن معتاد قادر به تربیت و نگهداری فرزند خود نمی باشد.

برخی از دختران جوان برای تفریح و سرگرمی از مواد مخدر که ارزان تر و دسترسی به آن نیز آسانتر است استفاده می کنند، زیرا برای دیگر سرگرمی ها احتیاج به هزینه های بالاتری است که متناسب با بودجه دختران جوان نیست! از دیگر موارد اعتیاد زنان می توان به برنامه های نامناسب ماهواره ها اشاره نمود که با نمایش سریال های مبتذل و برنامه های ناجور تبلیغات نامناسب تأثیرات مخربی بر فکر و سبک زندگی دختران و بانوان بجا می گذارد. گاهی تماشای این برنامه ها این ذهنیت را به وجود می آورد که بین زن ها و مردها تفاوتی وجود ندارد و باید از همه مواردی که آقایان بکار می برند، خانم ها نیز استفاده کنند. برخی از افراد برای بیدار ماندن از شب تا صبح به مصرف مواد مخدر روی می آورند و یا برای افزایش لذت جنسی، ولی متأسفانه بعد از مدتی سیستم بیولوژیک فرد مختل شده و یا حتی دچار ناتوانی های جنسی شدید می شوند که تا آخر عمر بدان گرفتار می شوند.

گروهی از دختران جوان به علت برخوردهای نامهربانانه ای که با آنها می شود به گوشه پارک ها و مراکزی که احتمال گرایش به مواد مخدر وجود دارد، سوق پیدا می کنند و بعد از مدتی دچار اعتیاد شدیدی می شوند که هیچ راه برگشتی برای آنها وجود ندارد.

برخی از دختران دانشجو گرایش به مواد پیدا می کنند و یکی از علل آن این است که کنترل خانواده های آنان کمتر شده، زیرا ذهنیت خانواده به آنها این است که چون دخترشان به دانشگاه می رود دیگر عاقل شده و احتیاجی به کنترل ندارد. البته در برخی از مواقع که برای تحصیل به شهر یا استان دیگری برود مشکل بیشتر از پیش خودش را نشان می دهد که البته توصیه می گردد ارتباط عاطفی و دوستانه والدین با دختران جوان باید در سطحی باشد که همه مسائل را دختران با خانواده هایشان در میان بگذارند تا والدین بتوانند بر اساس آن پیش بینی های لازم را داشته باشند.

اما زنان متأهل به دو علت به دام اعتیاد سقوط می کنند، یکی به دلیل اثبات وفاداری و علاقه به همسرشان که ناشی از فریب خوردن و اجبار و یا با این باور دروغ که مواد مخدر صنعتی و روانگردان ها معتاد نمی کنند یعنی اعتیاد نمی آورند! و از طرفی برخی از آقایان برای سوء استفاده در توزیع و فروش مواد مخدر از خانم های خود استفاده می کنند، طبق آمار حدود 70 درصد زنام معتاد به وساطه اعتیاد همسران خود و فشار، ترس و هم دردی با آنها اقدام به توزیع مواد مخدر یا مصرف این گونه مواد می کنند.

اعتیاد عوارض و تبعات زیادی در میان خانم ها به وجود می آورد که برخی از آنها را در این جا مطرح می کنیم:

با توجه به دستگاه عصبی و فیزیکی زنان، مواد مخدر صنعتی و روانگردن ها تا شش برابر مردان بر روی آنها اثر منفی بجا می گذارد و در مدت کوتاه زنان را دچار پیری زودرس، یائسگی  و مرگ زودرس می کند. اما وقتی زنان معتاد ناخواسته باردار می شوند مخاطرات زیادی را متوجه فرزندان خود می کنند، کودک آزاری و قتل جز اسیب های ناشی از اعتیاد است. ناگفته نماند که درصد بالایی از زنان معتاد به علت مصرف مواد مخدر به رفتارهای پرخطر جنسی سوق داده می شوند و از اینرو از سوی خانواده های خود طرد می شوند.

فاصله ابتلا به مواد مخدر تا سقوط کامل بسیار کوتاه است و بسیاری از زنان چون احساس قربانی شدن دارند، بدنبال قربانی کردن افراد دیگر می روند که این موضوع می تواند فضای خطرناکی را برای جامعه بدنبال داشته باشد. سرعت تخریب بدن زنان به لحاظ شرایط فیزیولوژیکی بیشتر از مردان بوده و همچنین به لحاظ روحی و روانی اعتیاد آنان بر کیفیت درمان تأثیر می گذارد.

زنانی که برای فراموش کردن غم ها و ناراحتی ها و همچنین برای رسیدن به اندامی لاغر مواد مخدر مصرف می کنند البته در مقطعی لاغر و شاداب می شوند اما تمامی این موارد مقطعی است و بعد از مدت زمان کوتاهی پیامدهای مخرب آن آغاز می شود. اعتیاد زنان منجر به کارتون خواب شدن آنان می شود از این زنان معتاد کارتون خواب در معرض آسیب های اجتماعی جدی تری قرار می گیرند که شاید ابتدایی ترین آن افتادن در مسیر انحرافات جنسی و سوء استفاده جنسی است. البته وضعیت وقتی ناجورتر می شود که زنان معتاد متأهل باشند و بدتر از آن اگر فرزندی هم داشته باشند مشکل حادتر خواهد شد زیرا زن معتاد قادر به تربیت و نگهداری فرزند خود نمی باشد.

پس از وابسته شدن زنان به مواد مخدر، در سطح بسیار نامطلوبی تغییرات در زیبایی، چهره و اندام زنان معتاد مشاهده می شود. از طرفی اعتیاد منجر به از بین رفتن ساختار فکری و روانی زنان می گردد که باعث ایجاد مشکل در زمینه اشتغال و فعالیت فرد، فقر، فحشا و انحرافات جنسی با افراد مختلف که همین امر منجر می شود بیشتر آمار ابتلا به ایدز را داشته باشند، چون  روابطشان قاعده مند نیست و عملا تحت عنوان پرخطر شناخته می شود. پس افت شدید اخلاقی و اختلال در سیستم فکری و روانی و مشکلات شدید پزشکی پیدا می کنند که منتهی به سنکوپ های متعدد و سرانجام به مرگ آنها منجر می شود و از طرفی در همین افراد مسائل و مشکلات روانشناسی و احتمال توهم و هذیان افزایش پیدا می کند که تا حدی می تواند هم بر خودشان و هم برای افراد پیرامونشان خطرات جدی را به دنبال داشته باشد.

اعتیاد در زنان متأهل منجر به طلاق می شود بنابراین زن از سیستم حمایتی خانواده جدا می شود و اما اعتیاد دختران جوان سبب می شود که ازدواج محروم شوند. زنان و دختران معتاد بعلت رانده شدن از خانواده به خانه های مجردی روی می آورند. به هر حال تنها زندگی کردن مشکلات را بیشتر خواهد کرد و از سویی ارتباطات نامشروع را افزایش می دهد. البته کسانی که چنین مشکلاتی دارند از خودشان همنوع خود را پیدا می کنند و خانه های تیمی تشکیل می دهند که درآنجا این تأثیرات مخرب افزایش می یابد. از دست دادن شغل و حرفه منجر به فقر اقتصادی می شود و از این رو زن معتاد برای بدست آوردن مواد مخدر به مواردی از قبیل فحشا و تکدی گر روی می آورد.

متأسفانه مراکز ترک اعتیاد ویژه زنان بسیار محدود است. یکی از مشکلات درمان اعتیاد، ننگ وعار دانستن اعتیاد زنان است که موجب کاهش مراجعه زنان به مراکز درمانی می شود، اغلب زنان که معتاد هستند به علت داشتن فرزند نمی توانند دنبال درمان خود باشند و یا دیر نسبت به درمان خود اقدام می کنند، ناگفته نماند که پنهان کاری در مورد زنان نسبت به مردان بیشتر است و برای همین زنان معتاد به راحتی نمی توانند به مراکز ترک اعتیاد رجوع کنند.

نکته مهم اینکه در بعضی از شهرها مراکز ترک اعتیاد زنان وجود ندارد، میزان درصد ابتلای بانوان به اعتیاد بیشتر از آن رقمی است که آمارها می گویند، در مورد زنان معتاد باید گفته شود که برخی از آنها پس از ترک اعتیاد، دوره عود بازگشت آنها کوتاه است و دوباره به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می کنند اما چرا؟

زیرا فکر وتفکر و نوع نگاه آنها به زندگی تغییر نکرده است و مجدداً وقتی در شرایطی قرار می گیرند که امکان بازگشت مهیاست همان رفتارهای قبلی را از خود نشان می دهند. در خاتمه باید متذکر شوم که اعتیاد زنان، به تمام اعضای خانواده به ویژه فرزندان آسیب های جبران ناپذیری وارد می کند که قطعا همانطور که می دانیم نسل منفعل مساوی است با عقب ماندگی جامعه.

منابع

نشریه دنیای زنان

روزنامه ایران

افق حوزه

انتهای پیام/