منیره غلامی توکلی - آری خداوند چون خود مظهر رحمت و رافت است، دوست دارد آنان که آینه دار جلوه لایزالی اویند به این صفت متصف گردند. زن مظهر جمال الهی است، بیش از ده صفت خداوند در وجود زن متجلی شده است و بانوی دو عالم حضرت زهرا سلام الله علیها که کائنات به او افتخار می کنند چون خورشیدی بر تارک این نوع خلقت می درخشد، بانویی که نه تنها الگویی برای زنان بلکه مردان در همه اعصار است. بانویی که تمام هویت انسانی در او جلوه گر شده ؛ بانویی که از معجزات تاریخ و افتخارات عالم وجود است؛ زنی که بر حسب حدیث، مصداق بارز «لیلة القدر» مبارکه است.
فاطمه سلام الله علیها دریای رأفت، رحمت و محبت است و بهترین دلیل بر این مدعی این آیه شریفه می باشد. « و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسرا » ؛ و به پاس دوستی خدا بینوا و یتیم و اسیر را خوراک می دادند.
ابوالفضل شهاب الدین محمود آلوسی که از دانشمندان یزرگ اهل سنت است می گوید: « انسان درباره علی علیه السلام و فاطمه سلام الله چه می تواند بگوید به جز اینکه علی علیه السلام مولای مؤمنان و جانشین پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم است و فاطمه سلام الله علیها پار تن و جزئی از محمد صلی الله علیه و آله و سلم است. اما حسن و حسین علیهما السلام روح و ریحانا و دو سرور جوانان اهلی بهشتند و این عقیده ارتباطی به رافضی بودن ( معتقد بودن به شیعه اثنی عشریه) ندارد. بلکه آنچه به جز این عقیده باشد در نزد من گمراهی است.»
آری خداوند چون خود مظهر رحمت و رافت است، دوست دارد آنان که آینه دار جلوه لایزالی اویند به این صفت متصف گردند. زن مظهر جمال الهی است، بیش از ده صفت خداوند در وجود زن متجلی شده است و بانوی دو عالم حضرت زهرا سلام الله علیها که کائنات به او افتخار می کنند چون خورشیدی بر تارک این نوع خلقت می درخشد، بانویی که نه تنها الگویی برای زنان بلکه مردان در همه اعصار است. بانویی که تمام هویت انسانی در او جلوه گر شده ؛ بانویی که از معجزات تاریخ و افتخارات عالم وجود است؛ زنی که بر حسب حدیث، مصداق بارز «لیلة القدر» مبارکه است.
مهربانی، رأفت و رحمت از خصایص فاطمه (س) در زندگی بود، چه آن زمان که در شکم خدیجه برایش همدمی دلسوز و یاری غار برای تنهایی اش محسوب می شد و چه آن زمان که ام ابیهای پدر لقب گرفت و چه زمانی که در کسوت همسری مهربان و دلسوز برای علی علیه السلام عاشقانه زیست و ولاتمدارانه جان فشانی کرد.
مسلم است که این گفته پیغمبر اکرم درباره دخترش «ام ابیها» محض اظهار و ابراز محبت نبوده و قطعاً از باب عطوفت و مهربانی به دخترش هم نبوده است و حتی نمی توان گفت که پیغمبر (ص) در مقام احترام چنین تعبیری را برای دخترش به کار برده است! زیرا هر چند دختری مورد احترام پدر باشد، مادر پدر یا به منزله مادر او نخواهد شد. مگر اینکه مهر مادری را به عنوان ظرفی برای سنجش میزان رأفت و رحمت قرار داد که در این صورت " فاطمه" سلام الله مادر تمام شیعیان است یعنی ظرفیت وجودی او پذیرش مورد رحمت قرار دادن کل جهان اسلام را دارد.
دلسوزی دختر برای پدر
حضرت امام علىّ بن موسى الرّضا به نقل از پدران بزرگوارش علیهم السلام حکایت فرماید: روزى امیرالمؤ منین علىّ علیه السلام فرمود: زمانى که در کنار پیامبر اسلام صلّلى اللّه علیه و آله ، به همراه دیگر اصحاب مشغول کَندن خندق بودیم ، فاطمه زهراء سلام اللّه علیها بر ما وارد شد و قطعه نانى را که همراهش بود، تقدیم پدرش پیامبر خدا کرد. پیغمبر خدا صلّلى اللّه علیه و آله خطاب به دخترش کرد و فرمود: این نان را از کجا آورده اى ؟ فاطمه زهراء سلام اللّه علیها اظهار داشت : مقدارى نان پخته ام ، یک قرص نان را سهم حسن و حسین کنار گذاشتم و این مقدار را هم براى شما آورده ام . رسول خدا صلّلى اللّه علیه و آله فرمود: اى فاطمه ! این اوّلین طعامى است که پس از سه روز داخل شکم پدرت مى شود.
در فکر دیگران و براى دیگران
این مهربانی فاطمه ظرفیتی فقط مختص پدر نیست بلکه امت رسول خدا را نیز مشمول رحمتم قرار می دهد: روزى امام حسن مجتبى علیه السلام وارد اتاق مادرش ، حضرت زهراء علیها السلام گردید، دید که مادرش در حال رکوع نماز است و براى مردها وزن هاى مؤ من با ذکر نامشان دعا مى کند. گوش کرد، که دید مادرش فقط براى دیگران دعا مى نماید و براى خویش ، هیچ دعائى نمى فرماید، جلو آمد و اظهار داشت : اى مادر! چرا مقدارى هم براى خودت دعا نمى کنى همان طورى که براى دیگران دعا مى نمائى ؟ حضرت زهراء سلام اللّه علیها پاسخ داد: اى فرزندم ! اوّل ما باید به فکر نجات همسایه باشیم و سپس براى خودتلاش و دعا کنیم .
بخشش پیراهن در شب عروسى
علاوه بر دعا انفاق کردن نیز نوعی از رأفت است که رحمت نیز به همراه دارد:
«حضرت على (علیه السلام) از همسرش فاطمه (سلام الله علیها) به هنگام رحلتش پرسید: در این دستمال بسته چیست ؟ آن را گشود، دید پارچه اى ابریشمى و سبز است و در آن پارچه کاغذ سفیدى است که بر روى آن چیزهایى نوشته شده و نور از آن مى درخشد، فرمود: اى ابوالحسین ! هنگامى که پدرم مرا به همسرى تو در آورد، در شب عروسى دو پیراهن داشتم ؛ یکى نو و دیگرى کهنه و وصله دار. سر نماز بودم ، کسى در زد و سائلى از پشت در مى گفت :اى خاندان نبوت و معدن خیر و جوانمردى ! مردم عادت دارند که براى خوردن به منازل عروسى بروند، چون براى عموم مردم غذا آماده است . اگر شما پیراهن کهنه اى دارید، من نیازمند آن مى باشم ؛ زیرا مردى فقیرم . اى خاندان محمد! فقیر شما برهنه است . من پیراهن نو خود را برداشته و به او دادم و لباس کهنه را پوشیدم . صبح که با لباس کهنه در حضور تو بودم ، رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم ) بر من وارد شد و فرمود: دخترم مگر تو لباس نو نداشتى ، چرا آن را نپوشیدى ؟ گفتم : اى پدر! آن را به سائلى صدقه دادم . فرمود: بسیار کار خوبى کردى ، اگر به خاطر شوهرت لباس نو را خودت مى پوشیدى و لباس کهنه را صدقه مى دادى ، در هر دو حالت توفیق شامل تو مى شد. عرض کردم : اى رسول خدا! به تو هدایت یافته و به تو اقتدا کردیم ؛ هنگامى که با مادرم خدیجه ازدواج کردى ، هر آنچه را که به تو داده بود، در راه خدا انفاق کردى تا حدى که سائلى به تو رسید و تو پیراهن خود را به او دادى و حصیر بر خود پوشیدى . جبرئیل نازل شد این آیه را آورد: و لا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسورا رسول خدا(ص) گریست و مرا به سینه اش چسباند، جبرئیل نازل شده و گفت : خداوند سلام رسانده و مى فرماید: به فاطمه سلام برسان و به او بگو، هر چه مى خواهى طلب کن و اگر هر آنچه در آسمان و زمین است بخواهى به تو داده خواهد شد. به او بشارت بده که من او را دوست مى دارم . به من فرمود: دخترم ! پروردگارت به تو سلام رسانده ، مى گوید: آنچه مى خواهى طلب کن . عرض کردم : پدرجان ! لذت خدمتگذارى او مرا از سؤ ال کردن از او بازداشته است ، من نیازى جز نگاه کردن به چهره بزرگوارانه او در بهشت برین ندارم . فرمود: دخترم ! دستهایت را بالا بیاور. من دستهایم را بالا بردم و حضرت نیز دستهایش را بالا برده و گفت : خداوندا! امتم را ببخشاى ، و من آمین مى گفتم .جبرئیل پیامى از سوى خداوند متعال آورد که خداوند مى فرماید: من آن عده از گنهکاران امت تو را که در دلشان محبت فاطمه و مادرش و شوهرش و فرزندانش را داشته باشند، بخشودم.
گریه دوستان و شفاعت زنان
و بخشودن سه وعده غذای افطار به مستحق نیز از دیگر روایاتی است که می تواند میزان مهربانی و بخشندگی و رأفت یگانه دختر پیامبر اسلام را به خوبی نشان دهد اما فاطمه مهربانی اش و رحمتش را نه در دنیا بلکه در اخرت نیز شامل حال شیعیان و محبان خود می کند آنجا که روای روایت می کند : « هنگامى که امام حسین علیه السلام متولّد شد، پیغمبر اسلام صلّلى اللّه علیه و آله پس از بشارت و تهنیت ، خبر از شهادت نوزاد و کیفیّت کشته شدنش را داد، حضرت زهراء سلام اللّه علیها سخت گِریست و اظهار داشت : در چه زمانى اتّفاق خواهد افتاد؟ پیامبر اسلام فرمود: زمانى که من و تو و پدرش ، علىّ و برادرش ، حسن نباشیم و او یعنى ؛ حسین تنها باشد. آن گاه گریه حضرت زهراء سلام اللّه علیها افزون یافت و گفت : چه کسى براى فرزندم گریه و عزادارى خواهد کرد؟ حضرت رسول فرمود: فاطمه جان ! زنان و مردان امّت من بر مصیبت او و اهل و عیالش مى گریند و نوحه سرائى و عزادارى خواهند کرد، و این نوحه سرائى و عزادارى هر سال تجدید خواهد شد؛ و چون روز قیامت برپا شود تو، زنان گریه کننده و عزادار بر حسین را شفاعت نموده و من ، مردانشان را شفاعت مى کنم. و اى فاطمه ! تمام چشم ها در قیامت گریان مى باشند، مگر آن چشمانى که در عزا و مصیبت حسین علیه السلام گریان بوده باشد که آنان خندان و خوشحال وارد بهشت خواهد شد.
و حال برماست که اگر نمی توانیم جای پای دختر رسول خدا بگذرایم، حداقل از مسیر او خارج نشویم و سبک زنگی خود را بر پایه مهربانی و رأفت ابتدا نسبت به خویشان، بعد همسایگان ، هم کیشان و هم نوعان خود، پایه ریزی کنیم.
انتهای پیام/ ت
